මනස හා අවිඥානය අතර සබඳතාවය පාදක කොටගැනීම.

01* මනස හා අවිඥානය අතර සබඳතාවය පාදක කොටගැනීම. මිනිසා අනේක් සත්වයනට වඩා උසස් වනුයේ තර්කනය, චිත්තනය, `ඥානය, බුද්ධිය යන අංශයන්ගෙන් දියුණු වූ මනසක් ඇති නිසාය. පුද්ගල මනස ඔස්සේ ලොව මිනිසාගේ සියල්ලම දියුණූ හා ව්‍යප්තීකරණය සිදුවී තිබේ. එහිදී එකී විද්‍යාත්මක පක්ෂයෙන් මිදී මනස පිළිබ`දවම ගැඔුරින් අධ්‍යයනය කරනුයේ මනෝවිශ්ලේෂණවාදයෙන්ය. ඒ හරහා මිනිස් සිත හා චෛතන්‍ය අංශය පිළිබ`දව අධ්‍යයනය කිරීමද සිදුවේ. ප‍්‍රකට විද්වතකු වන සිග්මන් ෆ්‍රෝයිඞ් මනස මෙසේ බෙදා දක්වයි.” ෆ්‍රෝයිඞ්ගේ පෞරුෂ න්‍යාය තුළ විඥානය, උප විඥානය, හා අවිඥානය (ක්‍දබිජසදමිිමඉල ජදබිජසදමිල ්බජදබිජසදමි* යනුවෙන් එය බෙදා දක්වයි. මනස මෙම කොටස් තුනෙන් සමන්විත බව ප‍්‍රකාශ කරන ඔහු විඥානය පුද්ගලයාගේ මනසෙහි දැනට පවත්නා දෙයක් බවත් (උඩු සිත* උපවිඥානය තමන් දැනට නොදන්නා නමුත් අවශ්‍ය වු විටෙක මතුකරගත හැකි දෙයක් බවත් අවිඥානය යනු තමන් නොදැනුවත්ම තමන්ටම සොරා විවිධ අදහස් ගැටිම් හි බිදුණු අපේක්‍ෂා තම සිත තුළ සැ`ගවී ඇති තත්වයක් බව පෙන්වා දෙයි.” එහීදි අවිඥානය හා මනස අතර සබ`දතාවයේදී ඔහු මිනිස් මනසෙහි සියයට 90%් පමණ අවිඥානය හෙවත් සැ`ගවී ඇති ආසයන් බව ඔහු දක්වයි. කෙසේ හෝ මනස හා අවිඥානය අතර සබ`දතාවය පිළිබඳව මෙසේ යම් අවබෝධයක් ලබාගත හැකිය. නූතන සාහිත්‍ය කතිකාව තුළ මනෝවිද්‍යාත්මක නවකාතව වනාහී මෙකී අවිඥානික සන්දර්භය විනිවිද යන්නාවු අවස්ථාවකි. මේ පිළිබ`දව ලියෝන් ඊඞ්ල් දක්වන අදහසක් මෙසේය. ‘‘ එද රුචදරඑත්‍වගඑයැ ්මඑය්ර ඉැසබට එයැ බ්රර්එදරත්‍වගදෙ උය්එ සි දජජමරසබට සබ එයැ පසබා දෙ යසි ජය්ර්ජඑැරග ්‍යදඇඩැරල ිමජය ච්ිි්ටැි ය්ා එයැ දෙරප ්බා ිඑරමජඑයරු දෙ දරට්බසිැා පදබදකදටමැි සබ අයසජය එයැ පසබා චරුිැබඑි රු්ිදබැා ්බා දරාැරුා එයදමටයඑ එයැ ැබා චරදාමජඑ දෙ එයැ ිඑරු්ප දෙ ජදබජිසදමිබැිි බදඑ එයැ ාසිදරාැරුා ිඑරු්ප සඑිැකෙ’’ ‘‘ නවකතාව වාර්තා කිරීමේදී (නවකතාකාරයා* සිදුකරනුයේ ඔහුගේ මනසේ මානසික ප‍්‍රවාහය චරිතය හරහා වාර්තා කිරීමයි. එහිදී ව්‍යූහය හා ආකෘතිය අවිඥානීය මානසික ප‍්‍රවාහය අභ්‍යන්තර මනෝභාෂණය ඔස්සේ පවසමින් අවසන් ප‍්‍රතිඵලය වෙත ල`ගාවේ. එය වනාහී අපිළිවෙළකින් තොරව පිළිවෙලකට රචනාකර තිබේ.’’ ඉහත ආකාරයේ සාහිත්‍යය හා බද්ධව මනෝවිද්‍යාත්මක නවකතාවේ අවිඥානයේ ස්වභාවය දැක්වීම සිදුකරන්නේයැයි කිවහැකිය. මෙහිදී මනෝවිශ්ලේෂණවාදයට අනුව අවිඥානයේ ස්වභාවය මෙසේ දක්වමු. 01. බාහිර ඉන්‍දාියයන් ඇසුරින් එන ස`ඥා අනුව ක‍්‍රියා කිරීම. 02. ඇතුළතින් එන පෙළඔවීම අනුව මනස ක‍්‍රියාත්මක වීම. 03. සොම්නස් නියමය (ඡුකැ්ිමැර චරසරජසචකැ*. 04. සත්‍ය නියමය (ඍැ්කසඑට චරසබජදචකැ*. ඒ අනුව නැවතත් අවිඥානයේ මූලික ස්වරූප තුනක් දැකිය හැකිය. 01. රාගය හෙවත් කාම ආශය.(ඛඉසාද සබිඑසබජඑ* 02. ආත්ම ආරක්‍ෂාව හෙවත් ආශය.(ෑටද ැබිඑසබජඑ* 03. විනාශකාරිත්වය හෙවත් විභව ආශය.( ෘැ්එය සබ සබිඑසබජඑි* නුතන සිංහල නවකතාවෙහිලා එකී අවිඥානීය චිත්ත චෛතසිකත්වය රැුගත් නවකතාවන් ලෙස ප‍්‍රභානි හඳුනාගත හැකිය. ඇගේ යටි සිතේ ඇති විවිධ ආකාරයේ සංකීර්ණ සිතුවිලි සමුදාය හමුවේ එකි අවිඥානීය අදුරු මානසිකත්වය දැකගත හැකි කාරණාවකී. ඒ ඇය තම සැමියා බැලීමට යාමේදී ඇශෝක් හා සැමියාගෙත් අතර හමුවේදී ඈ ඇඳිය යුතු සාරිය පිළිබ`දව ඇය විමසු අවස්ථාවයි. එය සැබවින්ම පෙනිී යනුයේ. අතිශය සංකීර්ණ අවස්ථාවක් ලෙසින්ය. මේ එකී අවස්ථාවය. ” රෝගියෙකු රෝහලට ගෙනයන ගැහැනියක ඇඳිය යුත්තේ රෝගියාගේ තත්වයන් තමා තුළ ඇති කම්පනය අනෙකාට දැනෙන පරිදීය. ප‍්‍රභානි මොහොතකින් ලත් මේ අවබෝධයෙන් තොල් ආලේපන දිවෙන් විසඳා ගුලිකරගත් කෙළ පිඬක් ජනේලයෙන් පිටතට විද්දාය. එක්වරම ඇගේ සිතේ අශෝක කෙරේ කෝපයක් හට ගත්තේය. එය ඉතා අසාධාර බව ඇයට දැනෙයි. එහෙත් එකසේ කෝපය ඇතිවීම ගැන ඇගේ ප‍්‍රීතියට හේතු විය. අශොක් කෙරෙහි සාධාරණව හෝ අසාදාරණව කෝපවිය යුතු බව ඇයට දැනෙයි. තමා ඇඳි තද දුඔුරුපාට සිල්ක් සාරිය කිසිම ගමනකට මෑතක සිට ඇඳ ඇති බවක් ඇයට මතක නැතිය. එය සාරි රාක්කයේ ඈතට හසුවූ පළමු සාරියයි. තමා දැන් ඇඳ සිටි සාරියේ තමාගේ මනස තුළ ඇතුප්ිය කෙරෙහි උපන් සංවේගය පලවෙතැයි ඇය සිතුවාය. ඒ සංවේගය අශෝක්වෙත යමක් නිසා හටගත්තක් ලෙස සිතුවද රෝගී සැමියා කෙරෙහි බිරිඳකගේ සිතේ පොදුවේ පවතින දුක වේදනාව තම ඇදුමින් අශෝක්ට අවබෝධ විය යුතුය. ඔහු ඇුපටිිය කෙරෙහි තමා කළකිරී ඇති බව මේ ඇඳුමින් ප‍්‍රකාශ කරතියි වරදවා වටහා නොගතහොත් එය හොඳනැතැයි සිතූ ප‍්‍රභානි නැවතත් කැඩපතින් තම සාරිය දෙසත් හැට්ටය දෙසත් බැලූවාය.” මෙහිදී ප‍්‍රභානිගේ සිත හෙවත් අවිඥානය සතු සංකීර්ණ මානුෂීය අවස්ථා විවිධාකාරයෙන් කතාකරුවා ග‍්‍රහනය කරගෙන ඇති බව නොපෙනේද. අශෝක් යනු ඇගේ සංතෘප්ත නොවීමේ පීඩාකාරී ලිංගිකාසාවකි. එසේම එය බාහිර හා අභ්‍යන්තර ඉන්දීය ඔස්සේ සංවේදනය වන්නාවූ මානසික ප‍්‍රවාහයකි. එසේම නැවතත් ඇය තම සැමියා ඇතුපිටියවෙත දෝලනය වන සිතින් පවුල විවාහය, සැමියා, සමාජගෞරවය ආදී දේ සමග මානසික ඝට්ටනය ඇති කරගන්නීය. ඒ හරහා ඇය නැවතත් ආත්මාරක්ෂාව හෙවත් භව ආශය (ෑටද ෂබිඑසබජඑි* වෙත ප‍්‍රවේශ වේ. නමුදු ඇගේ ආවේගශීලිත්වය ඒ අතර ප‍්‍රකට වනුයේ කෙළපිඬක් ජනේලයෙන් ගැසීම හරහාය. ඒඇය විඳින මානසික පීඩනය හමුවේ කෝපවීමක් ලෙසින් ගත හැකිය. එබැවින් මෙ අයුරින් විනිවිද යා නොහැකි තරම් වන එකී අවිඥානීය අභ්‍යන්තරික ජීවිතය පිළිබ`දව මනෝවිද්‍යාත්මක නවකතාව හෙළිදරව් කිරීමේ සමත්කම ගෙන ඇති බව පෙනේ. ”අවිඥානීය ලෝකය පිළිබ`දව ෆ්‍රොයිඞ්ගේ මතය අනුව විඥානයට වඩා මානසික ක‍්‍රියාවලියෙහි දතයුතු දෑ බොහෝය. අපගේ පූර්ණ මානසික ක‍්‍රියාවලියෙහි දහයෙන් එකකට පමණ විඥානධාරා දරණබව ඔහුගේ මතයයි. අනෙක් දහයෙන් නමයක්ම ඉන් පිටස්තරය අවිඥානයේ චර්යාවෙහි ප‍්‍රබල කාර්යයක් පසුබිමෙහි ක‍්‍රියාත්මකවෙයි. මිනිස් ක‍්‍රියාකාරීත්වයෙහි වඩා වැඩි කොටසක් එක`ගවී ඇති අතර මිනිසාට ඒකරා ල`ගාවීමටද දුෂ්කරය.එහි මිනිසාගේ යටහත්වූ ප‍්‍රාර්ථනා,ආශාවන්, හැ`ගීම්, පේ‍්‍රරණ හා චේතනා වලින් අන්තර්ගතවේ. මේවා බොහෝමයක් ලිංගිකත්වය හා හිංසාකාරිත්වයට බලපානු ලැබේ.” එබැවින් අවිඥානය හරහා නවකතාකරුවාගේ නිර්මාණමය චින්තනය ප‍්‍රබන්ධ චරිතයන්ගේ ඔස්සේ විකාශනය කරන අයුරුද කිව හැකිය. මෙසේ අවිඥානගත බලවේග හරහා මිනිසා මෙහෙයවන අයුරු නවකතා කරුවා මනාව චිත‍්‍රණය කරනුයේ මෙකී විඥානධාරා රීතිය හරහාය. අවිඥානය කතාවට යොදනුයේ පාත‍්‍රවර්ගයා හරහාය. ” ත්‍සජඑසදබ්ක ජය්ර්ජඑැරි ්රු රුචරුිැබඑ ්ජඑසදබි කසෙැ ්බාල ්ි ිමජයල ජ්බ දබකහ ඉැ මබාැරිඑදදා සඑ ඇ ්ිිමපැ එයැහ ්රු රු්කල ්බා එයසි ්ිිමපැ එසදබ්කකඅි ්ි එද සෙබා බ ජදබිජසදමි පදඑසඩ්එසදබ :ි* ඉහ එයැ ි්පැ චරදජැාමරු එය්එ එයැ එර්ාසඑසදබ්ක ජරසඑසජ ්ිැි එද ්ිිසටබ ජදබිජසදටි දබැි ” එබැවින් විඥානධාරා නවකතාවේ ප‍්‍රකටම දැකියහැකි මෙකී අවිඥානය (මබජදබජසදමි* චරිත හරහා අතීතාවර්ජන (කේිය ඊ්ජන* ක‍්‍රමය යටතේද යොදාගන්නා ආකාරය කිවහැකිය. එහිදී ප‍්‍රකට නවකතාකරුවකු වන ජොසෆ් කොන්රඞ් මෙසේ සඳහන් කරයි. ” ඵහ ඒින අයසජය ක’ ප එරහසබට එද ්ජයසැඩැ සි ඉහ එයැ චදඇර දෙ අරසඑඑැබල අදරකා එද ප්නැ හදම යැ්රල එද ප්නැ ටැබඑැැක –සඑ සි ඉැදෙරු ්කක එද ප්නැ හදම ිැැ වදිැචය ජදබර්ා” ” මා මු`දුන් පමුණුවාගැනීමට උත්සාහ කරන කාර්යය නම් ලිඛිත වචනයේ ශක්තියෙන් ඔබට ඇසීමටත් ඔබට වි`දීමටත් ඒ සියල්ලටම වඩා ඔබට බැලීමටත් සැලැස්සීමයි.” මෙයින් පැහැදිළි වන අන්දමට නවකතාකරුවකු විඥානදාරාව නිර්මාණය කිරීමෙන් බලාපොරොත්තු වන දේ අවබෝධ කොටගත හැකිය. අවිඥානය හෝ මානුෂීය කාරණා චරිත හරහා අසන, වි`දින, පරිද්දෙන් දක්වනුයේ වුවත් ඒවා පාඨකයාට බලන්නට සලස්වන වනබව පෙන්වාදෙයි. එහිදී එකී අවිඥානය සතු ආවේග ශා මනස අතර ගට්ටනය නවකතා කියවන පාඨකයාද ග‍්‍රහනය කරලීමේ අඩිතාලම මෙකී විඥානධාරා නවකතාවන ඔස්සේ සලසාලන බව පෙනේ. කෙසේ හෝ අවිඥානයේ ඇති ගූඪ මානසිකත්වය මේ ලෙසින් දක්වන ආකාරය ”ස්වයංජාත” නවකතාවේ එන පබ්ලිනා හාමිනේගේ චරිතය ඔස්සේ විමසිය හැකිය. පබ්ලිනා හාමිනේගේ සිත විරූපී යක්කුටිගල හිමිගේ මතකයන් තුළ දෝලනය වීම ඇගේ අවිඥානික (මබජදබිජසදමි* අදහස් දළ සිත හා උත්තරාත්මය අතර ඝට්ටනය වන අවස්ථාවකී. ” පඬුගැසූ සිව්රුවලින් නැෙ`ගන සුව`ද ආඝ‍්‍රනය කර බැලීමේ අවස්තාවක් මෙයට පෙර ඇයට ලැබී තිබුනේ නැත. ගෘහස්ථ පරිසරයෙහි කිසිදු තැනක මේ කාෂ්ටක කාරම් සුව`ද නොමැති බව ඇය දැන සිටියාය. එහෙත් යක්කුටිගල හිමියන් බැහැදැකීමට පැමිණි ඕ ආපසු ගියපසුවත් මේ ප`ඩු සුව`ද මතකයෙන් ඈත් නොවීම සම්බන්ධව ඕ පුදුමයට පත්වූවාය. පන්සල් ගොස් ආපසු ගෙදර පැමිනිමෙන් පසුව වෙහෙසටපත්ව නිදන තම කාමරයේ ඇ`දමත විවේකීව වැතිර සිටින අවස්ථාවලදීත් මේ සුව`ද කාමරයේ පුරා පැතිරුණ ජීවයන සුව`දක්මෙන් ඇයට දැණිණ. තමා ගැබ්ගැන්වීමෙහි අසීරු අරමුණෙහි ආයාශයෙහි උන්වහන්සේත් මිත‍්‍රශීලීව සුහදව සිටිතියි යන සංවේදීය හැ`ගීමෙන් නිරන්තර ඇගේ සිත මෙතෙක් කිසිදු පිරිමියෙක් කෙරෙහි ඇති නොවූ අන්දමේ ආකර්ශනීය බවක් උන්වහන්සේ විෂයෙහි ඇතිකරගනු ලැබීය.” උක්ත අවස්ථාව වනාහී පබ්ලිනා හාමිනේගේ අවිඥානයේ ඇතිවූ අතිශය සංකීර්ණ මානසික ප‍්‍රවාහයක් නවකතාකරුවා දක්වන අවස්ථාවකී. කායික මානසික යන දෙඅංශයෙන්ම ඇයගේ භවාංගයේ චෛතසික පූර්ණයක් යක්කුටිගල තෙරුන් දැකීමේදී සපිරුණේද? යන්න මෙහිදී නවකතාකරුවා දක්වන සංකීර්ණ අවස්ථාවකි. නැතිනම් ඇය ස්වපීඩක කාමුකත්වයකින් පෙළුනීද යන්නත් මෙහිදි යම් තර්කයක් නැ`ගිය හැකිය. නැතිනම් මෙය මනෝවිශ්ලේෂණ වාදයේ එන අන්දමට මානසිකත්වය දර්ශාෂ්වාදයකින් (ඩදහැමරසිප* පෙළුනාදැයි සිතිය හැකිය. එයින් අදහස්වනුයේ ස්ත‍්‍රී පුරුෂ ශරීර නරඹා සංතෘප්තවීමේ අපගාමී චර්යාවක් ලෙසයි. ඇගේ මානසිකත්වයද ඒ අයුරින් ක‍්‍රියාත්මක වූයේදැයි සිතිය හැකිය. කෙසේ හෝ අවිඥානය (මබජදබිජසදමි* සතු කාමය හෙවත් රාගය උත්තරාත්මයේ හටගත් භාවගත ලාලසාවයක් ලෙස හෝ උපදින්නට ඇතැයි සිතිය හැකිය. එය සංකීර්ණ මානසිකත්වයකින් දැක්වීමේ අවස්ථාවක් ලෙසින් සැළකිය හැකිය. එහිදී සිය විවාහයෙන් පබ්ලිනා හාමිනේගේ ලිංගික ජීවිතයේ ඇති අතෘප්තිය නිසා එවන් තත්වයකට පත්වණිදැයි සිතිය නොහැකිය. ඒ නවකතා කරුවාගේ දෘෂ්ටියද එය නොවන නිසාය. එනම් අවිඥානයේ ප‍්‍රබල සංකීර්ණ අවස්තාවක් ලෙස ඇගේ සිත උත්තරාත්මය සතු අවිඥානීය සංදර්භයක ක‍්‍රියාත්මක වීමක් ලෙසින් හ`දුනාගත හැකි්ය. පෞද්ගලික ලාලසාවන් සපුරාගැනීමට මිනිසාගේ අවිඥානයේ යොමුවීමක් වශයෙන්ද එය සිතිය හැකිය. ” මිනිසා අවිඥානගත (ෂා* බලවේගය අනුව අවිඥානික ආශාවන් පැවතුනද සංස්කෘතිය හා සදාචාරය අනුව සිය ලිංගික තෘප්තිය ලබාගැනීම ස`දහා එක් අයෙක් පමණක් තොරාගනු ලැබේ. මෙහිදි තවත් අවිඥානීය බලවේගයක් වන (ීමචැර ෑටද* හෙවත් උත්තරාත්මය ම`ගින් මිනිසා සීමිත ලිංගික ක‍්‍රියාවලියක නෛතික හා සදාචාරමය අංශය අනුව සෑම සමාජයකම විවාහය පවුල් ඒකකය නැමති බැම්මෙන් ගොඩනැ`ගී තිබේ. නමුදු ෆ්‍රොයිඞ් යනු සිද්ධාන්තය පැහැදිළි කරනුයේ තද්භාවය (ෂා* සහ උපරි අහංභාවය (ීමචැර ෑටද* අතර ගැටුම ම`ගින්ද මිනිසා තුළ ලිංගික මාත්සර්යය ඇතිකරවන නිසාය.” මෙයින් පැහැදිළි වනුයේ නවකතාකරුවකුගේ දෘශ්ටියට අනුව මිනිස් මනස සතු සංකීර්ණත්වය සීමාවන් තරණය කිරීමෙන් දැක්වීමේ හැකියා ඇති බවයි. විශේෂයෙන් මෙකී මනෝවිශ්ලේෂණීය අදහස් දැක්වීමේදී වශ්ෂයෙන් මෙකී විශ්ලේෂණීය නවකතාවල චරිත නිර්මණයේදී ප‍්‍රබන්ධ කරුවා සැබෑ විනදනාත්මක හැ`ගීම් ප‍්‍රබල ලෙගස සටහන් කිරීමේදී යම් අයුරකින් කිසියම් හැසිරීමක් කරලයි. අන්ද්රේ.ජී. නම් විචාරකයා කියනුයේ සිය ” බදඩැකසිඑ දබ එයැ බදඩැක ” කෘතියේ ඒ පිළිබ`දව මෙසේ දක්වයි. ” නියම නවකතාකරුවාගේ කාර්ය නම් චරිතයක් කි‍්‍රියාත්මක කරවා ඔවුන් හැසිරෙන කතාබහ කරන සැටි බලා සිටීම පමණය. චරිත හ`දුනාගැනීමට කලින් ඔහු ඒ චරිතවලට හොරෙන් සැ`ගවී ඔවුන් කරන කියන දෑ බලා සිටී. ඔවුන් කතාබහ කරන දෑ අසා සිටීමෙන් පසු ලේඛකයා හරිහැටි හ`දුනා ගන්නේය.” එනම් විඥානධාරා රීතියෙහි ගූඩමානසික නිරූපණය පෙන්වාදීමෙහිලා මනෝවිද්‍යා නවකතාවද උක්ත ආකාරයේ චරිත හැසිරීම වෙත යොමු වනබව කිව යුතුය. අවිඥානය සමාජ (ීදජස්ක* සංදර්භයේදී ක‍්‍රියාත්මක වන විදිහ එරික් ෆ්‍රෝම් දක්වනුයේ යාන්ත‍්‍රණයන් ත‍්‍රිත්වයක් ආකාරයෙන්ය. 01* භාෂාව - භාෂා භාවිතයෙහි වාක්‍ය රටා (ීහබඒං* භාවිතය පිළිබ`දව සැළකිලිමත් වීමට ඒ අද්දැකීම් පැවසීමට භාෂාව යොදා ගැනීම. 02* තාර්කික නියමයන් (ඍසකැි දෙ කදටසජ* තාර්කික සත්‍යය හා විද්‍යාත්මක සත්‍යය දෙකකි. 03* නියත තහංචි - ( ෑංචක්සබ චරදයසඉසඑ සදබි්රචඒඉදදි* සමාජය පිලිගත් සාර ධර්මයන්. මේ අයුරින් අවිඥානීය සංකල්ප (ජදබජැචඑ* ඇති ගැඔුර තවත් පැතිකඩකින් නවකතාකරුවා චරිත ඔස්සේ මනස හා අවිඥානය පාදක කොටගැනීමේදී බලපාන බව කිව හැකිය. ”කළු ” නවකතාවේ එන ”චේතිගේ ” චරිතය මේ අවස්තාව දැනගැනීමෙහිලා මනාව පාදක කොටගත හැකිය. ඒ නවකතාකාරිය චේතිගේ චරිතය සංකීර්ණ මානසික ඝට්ටනයක් ඔස්සේ නිරූපණය කරන නිසාය. ඇය ස්වකීය සැමියාගෙන් වි`දින පීඩාවනුත් ධනුෂ්ක හමුවේ එකී ප‍්‍රතිවිරුද්ධ මානසික සහනය ලබාගැනීමත් සිදු කරයි. ඒ ස`දහා චේතිගේ සිත පීඩා විද`න කාරාණා වන්නේ ලිංගික දිවියේ ආශ්වාදය නොලැබීම, ඉච්ජාභංගත්වය, ආත්මාරක්ෂාව, ස්වඝාතන ආවේග ආදී කරුණුය. ඒ හා චේතිගේ අධ්‍යාත්මික සහනය උත්තරාත්මය අපේක්ෂා කරන පැතුම් තලය ධනුෂ්ක මදනායකගෙන් බලාපොරොත්තු වන්නීය. නමුදු චේතී විවාහක කතක් වීම නිසාවෙන් ඒ බන්ධනයද සමාජ අවිඤානයට අනුව සද්භාවී චින්තනයට අනුව තහංචි පැවැත්මකි. නමුත් ඇය එය මානසිකව ධනුෂ්කගේ පූර්ණ ආදරය, කරණාව, අවිඥානීය පැතුම්තලය සපුරාගැනීම සිදු කරගනී. එහිදී චේතිගේ සවිඥානීය පැතුම් හා පිඩිනය, ඉච්ජාභංගත්වය හමුවේ අවිඤානය සොන්නාවූ සංකීර්ණ මානසික සහනය සපුරාගැනීම චරිතයක අවිඥානය ක‍්‍රියාත්මක වීමේ අවස්ථාව නවකතාකාරීය දක්වන්නීය. ” ධනුෂ්කට මා ගැන ඇති හැ`ගීම කුමක්ද? ආදරද, අනුකම්පාවද, නොඑසේනම් අනුරාගයද ඔහුට මා ඕනෑ වන්නේ ඇයි? එය සිත කය නිවාගැනීමේ වුවමනාවක් පමණද? ඉ`ද හිට මට එසේ සිතෙයි. අවසානයක් නිමාවක් නැති ගමනක් අප අරඹා ඇත. අපි දැන් ඒ ගමන යායුතුම තැනට පැමිණ සිටිමු. මගේ ගමන මන්දගාමී වන විට ඔහු මා ඇදගෙන යයි. ඔහු මන්දගාමී යැයි විටෙක මට සිතෙයි. එවිට මම ඔහුව පොළඹවා ඇත්තෙමි. අප දෙදෙනාටම අප ඇසුර ඕනෑ වී ඇත.” ත්‍ම් චේතිගේ චරිතය ඔස්සේ නිරූපණය කරනුයේ අවිඥානීය අභ්‍යන්තරික සංකීර්ණ මානසිකත්වය නොවේද. ඒ මිනිස් ජීවිතයේ ඉච්ක්‍ජාභංගත්වය හමුවේ අන්තදු:ඛිත භාවයට පත්වීමේදී මානසිකත්වය සංරක්ෂණ ප‍්‍රයෝග සොයායෑම ස්වභාවය කොටගනී. චේතිද කායිකව හා මානසික යන දෙඅංශයෙන්ම පීඩාවට පත්වූ කාන්තාවකී. ඒ නිසා ඇය සියලූම අවිඥානීය උත්තරාත්මයේ සහනය සොයනුයේ තම පෙම්වතා වන ධනුෂ්කගේ හරහාය. විටෙක මේ ධනුෂ්ක යනු ඇගේ මානසික ආචීර්ණ පැතුම් තලය විය හැකිය. මෙකී ඉච්ජාභංගත්වය (ත්‍රමිඑර්එසදබ* හමුවේ ඇතැම් විටෙකදී චෙතිගේ මානසිකත්වය දරුණු වන ආකාරයද දක්නට හැකිය. තවත් ලෙසකින් මනෝවිද්‍යාත්මක නවකතාවේ එන මිනිසාගේ අ`දුරු දු:ඛිත ජීවිතය දෙස හෙළු සාංදෘශ්ටිකවාදී බැල්මක්දැයි චේතිගේ චරිතය දෙස බැලීමේදී පෙනේ. එහිදී සාංදෘශ්ටිකවාදයේ අරමුණ වනුයේද මිනිස් හදවත විවරනය කිරීම බැවිනි. එහිදී ඔවුන් මිනිසාගේ නිදහස, කැමැත්ත හා වගකීම් යනාදී සංකල්පනාවන් සර්ව සාධාරණ මානුෂීය චේෂ්ටාවකින් ඉදිරිපත් කරයි. කෙසේ හෝ මෙකී අවස්තාව මනෝවිද්‍යාාත්මක පක්ෂයෙහිලා යම් අයුරකින් විමසීමේදී තවදුරටත් චේතිගේ මානසිකත්වයේ අවිඥානීය සංකීර්ණත්වය දැනගත හැකිය. ” සාංදෘශ්ටිකවාදී මනෝප‍්‍රතිකාර බොහෝදුරට දාර්ශනික ස්වභාවයක් ගනී. ක්ලමතය (ීඑරුිි* කාංසාව (්බැංඑහ* ඇති වන්නේ පුද්ගලයා සමාජීය වශයෙන් පරාරෝපණයවීමේ ප‍්‍රතිඵලයක් වශයෙනි. පරාරෝපණය (්කසැබ්එසදබ* යන්න අර්ථවත් වන්නේ ඇතිවීම, අහිමිවීම, එරෙහිවීම යන්නය.” මේ ලෙසින් මනෝවිද්‍යා නවකතාවන්හි පරාරෝපනය වීමේ අදාලත්වයක් මෙකී නවකතාවන් හරහා විග‍්‍රහවන අන්දමද පැවසිය හැකිය. ඒ නිසාවෙන් චරිතයනගේ සාංදෘශ්ටිකවාදී මානුෂීය බැල්මක්ද සිදුවන බව කිව හැකිය. මෙහිදී විඥානධාරා කතාකරුවා අවිඥානය (මබජදබිජසදමි* චරිතයක් හමුවේ විග‍්‍රහ කිරීමේදී භාවිත ක‍්‍රමවේදය පිළිබ`දව මෙසේ යම් විමසීමක් කළ හැකිය. ” ෆ්‍රොයිඞ්ගේ විවරණ ක‍්‍රම මුල් අවධියෙහි පටන්ම සාහිත්‍ය විචාරකයන් මෙහෙයවන උත්තේජනයක් විය. මෙයට ප‍්‍රධාන හේතු උපවිඥානයෙහි ක‍්‍රියාකාරීත්වය සාහිත්‍යව්‍යාපාරයත් අතර පවත්නා සමානත්වයයි. උපවිඥානයට කෙලින්ම අපට ආමන්ත‍්‍රණය කළ නොහැකිය. එබැවින් සංකල්පරූප, වක්‍රෝත්ත ම`ගින් උපවිඥානයෙහි අදහස් එළිදක්වනු ලැබේ. මේ ආකාරයටම සාහිත්‍ය නිර්මාතෘවරයාද මිනිසා සමාජය හා ජීවිතය පිළිබ`ද සිය අදහස් එක එල්ලේ වාර්තාකරුවකු හෝ ඝෝෂකයකු විලාසයෙන් ප‍්‍රකාශ නොකරයි. ඒ වෙනුවට වක‍්‍ර මාර්ග උපයෝගී කරගනිමින් ඒ අදහස් සන්නිවේදනය කරයි.” එබැවින් විඥානධාරා නවකතාවේ මානුෂීය චෛතසික විග‍්‍රහකිරීමේ අවස්ථාව යම් පැහැදිලි කිරීමක් කොටගත හැකිය. ඒ ස`දහා තවත් හො`ද උදාහරණයක් ලෙසින් ”කන්දක්සේමා ” නවකතාවේ එන ”නූපාගේ ” චරිතය ගැනිය හැකිය. එහිදී පෙම්බරා ලෙසින් ඇයගේ උත්තරාත්මය (ීමචැර ෑටද* පතන ලාලසාවයන් අවිඥානයේ හටගත් භාවගත ආශාවක් බව පැහැදිලිවේ.එහිදී නවකතාකාරිය නූපාගේ මානසිකත්වය අවිඥානය අතර සබ`දතාවය උචිතවත් භාෂා භාවිතයක් ඔස්සේ දක්වනුයේ මෙසේය. ” පෙම්බරා නුඹ පලකයෙහි හි`ද වීණාව වාදවය කරයි. ඒ සිහිනයෙහි හි`ද සැතපෙන ක-ුමරිය මම වෙමි. අහසෙහි පලකයක් බැ`දගෙන ආලය කරන්නේ කිම්ද? මා නොරවටන්නේ ඔබ පමණෙකි. මගේ ළයමත ඔබේ හිස පොවන දවස නොව ඔබේ ළයමත මගේ හිස තබාගන්නා දවස උදාකර දෙන්න. සිහිනය සහ බලාපොරොත්තුව සැබෑව යථාර්ථයට වඩා මට අගනේය. පෙම්බරා පලකයෙහිම හි`දින්න.” නූපාගේ අවිඥානය වෙත තියුණු විග‍්‍රහයක් නිරත කතුවරිය ඇගේ සිත තුල යථාර්ථ තලයේ ඇති ”සිහිනය හා බලාපොරොත්තුව ” ලෙසින් අර්ථ ගන්වයි. එම සිහිනය ලෙස ස්ත‍්‍රියක ලෙස ඈ පතන පරමාදර්ශී ආදරය හෝ ජීවිත පරිපූර්ණත්වය විය හැකිය. ඇය ”පෙම්බරා පලකයෙහිම හි`දින්න ” පැවසීම යම් අයුරකින් සංරක්ෂනශීලී පිලිවෙතක් වෙත ඇගේ උපවිඥානය සම්පේ‍්‍රශනය වූවාදැයි සිතිය හැකිය. ඒ අවිඤානය මනස ඔස්සේ සොයන්නාවූ ගැඹුරු ජීව ශක්තිය පවත්වාගැනීමට යොමුවීම නිසාය. කෙසේ හෝ මිනිසාගේ ජීවමය ශක්තිය ගැබ්ව ඇත්තේ අවිඥානයේ බව පැහැදිළිය. ඒ නිසාවෙන් එකී ශක්තියක් වෙත මනස පදනම්වූ අවිඥානීය සංකීර්න චෛතසිකත්වයක් නූපාගේ චරිතය ඔස්සේ නවකතාකාරිය දක්වනීය. එබැවින් මනස හා අවිඥානය අතර සබ`දතාවය පාදකකොටගත් චරිත මනෝවිද්‍යාත්මක නවකතාකරුවා නිර්මාණය කරනබව පැවසිය හැකිය. 02* රාගය, භවාසාව හා ආත්මඝාතනය වැනි ආවේගයන් පාදක කොට ගැනීම. නූතන නවකතාවේ ප‍්‍රකට චරිතයන් වනුයේ විඥානධාරා රීතිය පදනම් කොටගත් චරිතයන්ය.එහිදී මනෝවිශ්ලේෂණීය සාහිත්‍යය ඔස්සේ විමසීමට ලක්කරනුයේ එවන් ප‍්‍රබල විඥානධාරාවන් රැුගත් චරිතයන්ය. එම මනෝවිද්‍යාත්මක එළඹුම වනාහී (ච ිහජදකදටසජ්ක ්චචරද්ජය* රාගය හා ශවාසාව වැනි මෙකී සංකීර්ණ මානූෂීයත්වයන් පවා දක්වන්නේය. එහිදී මෙකී විඥානධාරා නවකතාවන්හි ප‍්‍රබලත්වය ගන්නාවූ මෙකී රාගය භවාසාව හා ආත්මඝාතනය වැනි ආවේගයන් චරිත ඔස්සේ පාදක කොටගනුයේ කෙසේදැයි යන්න විමසීම මෙහිදී අපේක්ෂාව වේ. එබැවින් මිනිස් සිතේ පෙනෙන නොපෙනෙන යන දෙ අංශයේම දිගුවක් ලෙසින් මෙහිදී චරිතයනගේ කිසියම් වූ දැක්මක් අපගේ ත‍්‍රීව‍්‍රත්වයට නංවන බව කිව හැකිය. ලිංගිකත්වය වනාහී මිනිසාගේ දළසිත (ෂෘ* ඔස්සේ ඇතිවන්නකී. එය යහපත හා අයහපත යන දෙඅංශයේම සිතට කාවද්දන උත්තරාත්මය (ීමචැර ෑටද* විසින් ඇතිකරන්නාවූ චෛතසික අංශයකි. එය සිග්මන් ෆ්‍රොයිඞ් දක්වනුයේ ලිංගිකත්වය යනු කුඩා ළමයාතුළදීම පහළවන අංශයක් ලෙසින්ය. ‘‘ ආත්මාර්ථකාමී මූලික සහජාසයන් අන්‍යයන් සම්බන්ධයෙන් ප‍්‍රකාශයට පත් වන විට ඇතිවන ප‍්‍රබල වේදනා ‘‘රාගය’’ නමින් හැ`දින්විය හැකිය.’’ රාගය සම්බන්ධ වනුයේ මනෝවිශ්ලේෂකයන් හ`දුන්වන අන්දමට පුද්ගල ඉච්ජාවන් සතු ලූබ්ධි ශක්තියක් ලෙසින් සැළකේ. එකී (ඛසඉසාද* ලූබ්ධිය 1. ලිංගිකතෘෂ්ණාව 2. කිසියම් ලිංගික ආශාවක් හෝ ප‍්‍රීණනයක් 3. විසිර යාම වෙනුවට එකට එක්වීම කෙරෙහි මරණය වෙනුවට ජීවිතය කෙරෙහිත් නැඹුරුවූ කිසියම් නෛසර්ගික ප‍්‍රකට වීමක්.’’ ඒ අනුව එකී රාගිකත්වය පැවසීමෙහිලා හො`දින්ම දැක්විය හැකි චරිතයක් ලෙසින් ප‍්‍රභානී නව කතාවේ එන ප‍්‍රභානිගේ චරිතය හ`දුනා ගැනීමට හැකිය. එහි ඇගේ මානසිකත්වය ලිංගිකත්වය (ීැංම්කසඑහ* හමුවේ කෙතරම් ප‍්‍රබල වමන්නේදැයි විමසා දැනගත හැකිය. ප‍්‍රභානී සිය සැමියා වන ඇතුපිටියගේ ලිංගික අප‍්‍රානිකත්වය හමුවේ කම්සුව වි`දීමේ අවස්ථාව නොලබන්නීය. ඒ හේත\වෙන් හා ඇය ප‍්‍රාර්ථනා කරන්නාවූ දරු සම්පත්තිය නොලැබීම වනාහී ඇය තවත් එකී පීඩනය වි`දිනු ලබන්නාවූ කාරණාවකී. හිතවත් අශෝක්ගේ සමීපවීමත් ඔහු ඇතුපිටියගේ රෝගී තත්වයක් පැවසීමත් හා ඇය ඒ තුළින්ද යම් මානසික පීඩාවක් අත්ව්`දින්නීය. එහිදී ඇතුපිටිය ඔහුටම පෙන්වීමට යාමේදී ඔහුගේ කායික ශරීරය දෙස හුවා බැලීම නිසාවෙන් ඇගේ සිතේ රාගී සිතුවිල්ල ඇතිවන බව නවකතාකරුවා දක්වයි. එකී රාගී මානසිකත්වය ඇයගේ මානසිකත්වය වෙලාගැනීම මේ ආකාරයෙන් ඇය දක්වන්නේය. ‘‘ තවමත් වීදුරුමතට වැටෙන වතුර බිංදු නිසා ප‍්‍රභානිට ඉදිරිපස වීදුරුපටි පිහිදුම් පටි ක‍්‍රීයාත්මක කිරීමට සිදුවී ඇත. ප‍්‍රභානි වරෙක එම පිහිදුම් පටිවල වේගය අඩු කලාය. වැඩි කළාය. ඒ වැස්සේ වැඩිවීමත් නිසා නොව වීදුරුව එම පටිවලින් සම්පූර්ණ පිස දැමිය නැ`ගෙන දීප්තිය සහ ඉන් මතුවන පැහැදිළි පාර දැකීමෙන් ලැබෙන තෘප්තිය නිසාය. නැවත නැවත වීදුරු පිසිනයේ වේගය අඩු වැඩි කලාය. මොටර් රථයේ ඇතුළත සුව`ද අලූත් සුව`දකී. ඒ සුව`ද වායුසමනය සුව`ද හාප මුසුව නාස් පුඩු අතරින් ඇතුළට රිංගා ගනී. තමා වරෙක වාහනයේ සුව`ද මාරු කළේ මන්දැයි ඈ සිතුවාය. එය පවා කළේ කුහක කමකින් නොවේද අශෝක් අමතක කිරීම සඳහා එවැනි බොළ`ද උත්සාහයක් නොගත්තේද. අද යන මේ ගමනින් පසුවත් එසේ නම් සුව`ද මාරු කළ යුතුය. මනස අත්පත් කරගත් බාහිර මතකයන් බාහිර පරිසරයේ සාධක නැති කීරීමෙන් අමතක කර නොහැකි බව ප‍්‍රභානිට දැන් සිතෙයි.’’ මේ ලෙසින් නවකතාකරුවාගේ පරිකල්පනය ඔස්සේ චරිතයක් ඔස්සේ රාගී අවස්ථාවක් දක්වන බව කිව යුතුය. එහිදී ප‍්‍රභානිගේ සිතේ හටගත්තාවූ රාගී සිතුවිල්ල වනාහී බාහිර සාධක ඔස්සේ ගැටීමට ලක්වීමේදී ඇගේ සිතේ හටගත් ආකාරය මනාව දක්වන බව කිව යුතුය. මෙහිදි ප‍්‍රභානිට එකී අවස්තාවන් සපුරාගැනීමට නොහැකි වනුයේ ස්වකීය විවාහය හා සංස්කෘතිය සදාචාරය හමුවේය. එසේ වූවද ඇයට එයින් මිදී ස්වකීය විඥානයේ පවතින්නාවූ කිසියම් ආකාරයේ ගැටළු ස්වභාවයක් පිළිබ`දව රාගය භවාසාව පීඩාවට පත්කරන බව කිව යුතුය. එකී රාගීකත්වය හා එය නැවතත් මනෝවිද්‍යාවේම එන සද්භාවී චින්තනය හමුවේ යටපත් කරගැනීමේ ගැටළුව ප‍්‍රභානිගේ චරිතයේ ඇය මුහුන දෙන්නාවූ සුව්ශේෂීය වූ කාරණාවන් සමූහයකි. කෙසේ හෝ මෙම රාගීකත්වය වනාහී අශෝක් දැකීමෙන් ඇය ආත්ම කාම ආශක්තියකින් හෝ ස්වරූපරාගයෙන් පෙළුනේදැයි (භ්රජසිිප* සිතිය හැකිය. එයින් අදහස් වනුයේ සිරුරේ ආශාවන් කෙරේ ස්වකීය සිතින් රාගිකව දැඩිව බැ`දීමක් ලෙසින්ය. ‘‘ ආත්මරාගය ලෙසින් සලකන මෙය මම සහ ඔබ යනුවෙන් විභේදනයක් නොදකින ළදරුවා තම මව සහ ඇයගේ සේවය තමන්ගේම කොටසක් ලෙසට තමන්ගේම බවට පත්කර ගනී. ( එයැරු සි බද ෂ හදම ාසෙෙැරුබි* මෙය වැඩිහිටි පුද්ගලයාටද එසේමය. අහිතකරය. එහි ප‍්‍රතිඵලය නම් විකෘති හා විනාශකාරී හෙබි පරාජිත තත්වයක් කරා පුද්ගලයා වර්ධනය වීමය. එසේම ආත්මරාගය (භ්රජසිිසප* දුර්වල වීම නිසා ඔහුට තමාට තමා වශයෙන් පවතින්නට නොහැකිවී ඇත.’’ මේ අනුව ප‍්‍රභානිද වාහනය පැදවීමේදී මුහුනදෙන සිදුවීමේදී පැහැදිළි වනුයේ එකී රාගිකත්වයේ ගැටුම්කාරී අවස්ථාවන් නොවේද. තම සැමියා බැලීමට රෝහලට යාමේදී පවා ඇගේ මානසිකත්වයට ඇතිවන රාගය නිසා සාරිය මාරුකිරීමේදී පවා ඇගේ මානසික රාගී හා භවාසාව පිළිබ`ද සංකීර්ණ මානසිකත්වයක් ස්පර්ශ නොකරයිද. තවදුරටත් මෙකී රාගී අවස්තාවන් නිරූපණය කරන්නාවූ අවස්ථාවක් ලෙසින් චුම්භනකන්ද නවකතාවේ එන පොඞ්සිංහයාගේ චරිතය ගැනිය හැකිය. ඔහු සාමාජයෙන් දුරස්ව හුදකලාවේ ජීවත්වන කිසියම් ආකාරයේ සාංදෘෂ්ටිකවූ චරිතයකි. සිය කැළයේ දේවාලය වෙත ප‍්‍රවේශවන ගැහැනියකගේ නග්න සිරුර දැකීමෙන් ඔහුගේ සිතතුළ ඇතිවුනාවූ රාගීකත්වය නවකතාකරුවාගේ දෘශ්ටියට ලක් කෙරේ. එහි ප‍්‍රබලත්වය කෙතරම්ද යත් ඔහු එය දැකීමෙන් ස්වයං කාම වින්දනයක් ලැබීමට පවා යොමුවූ ආකාරය තුළින් පෙනී යන්නේ රාගීකත්වය වනාහී කෙතරම් නම් ප‍්‍රබල මානසික සංකීර්ණත්වයක්ද යනවග පෙන්වාදෙයි. මෙය මනෝවිශ්ලේෂණවාදයේ පැහැදිළිකිරීමේදී දැකියහැකි එකී කාරණාවක් බව පෙන්වාදිය හැකිය. ‘‘ මමංකාර මනෝවිද්‍යාව ( ෑටද චිහජයදකදටහ* මමංකාර ක‍්‍රියාවලිය ඇරඹෙන්නේ ලිංගික හා ආක‍්‍රමණශීලීත්වයේ ප‍්‍රතිඵලයක් වසයෙනි. නමුදු මනෝවිද්‍යාත්මක නවකතාවේ පවසනුයේ මමංකාරය යනු අරමුණු සහජාසා ක‍්‍රියාවලිය ඉක්මගිය ස්වාදීන තත්වයක් බවයි.’’ මෙහිදී මමංකාරය ලෙසින් අප හ`දුනාගනුයේ මෙකී චරිතයක ඇතිවන්නාවූ රාගීකත්වය ස්ඵර්ෂකරන්නාවූ කිසියම් ආකාරයේ ස්වභායක් වෙත චරිතය යොමුවීමක් සිදුවන නිසාය. ඒ නිසා පොඩිසිංහයාගේ එකී ස්ත‍්‍රී ශරීරය දැකීමෙන් ඇතිවුනාවූ රාගීකත්වය හමුවේ පසුවදා ඔහුගේ කායික මානසික යන උභය අංශයේම ඇතිවූ පෙරළිය මෙහිදී දක්වනුයේ සැබවින්ම විඥානධාරා රීතියෙහි පවතින්නාවූ කිසියම් ආකාරයේ ප‍්‍රබලත්වය පෙන්වමින්ය. එහිදී පොඩිසිංහයාගේ ඇතිවූ එකී සංකීර්ණ මානසික අවස්තාව දක්වනුයේ මේ ආකාරයෙන්ය. ‘‘ එදින රාත‍්‍රීයේ ඔහුට නින්ද ගියේ පාන්දර යාමයේය. ආවේගයේන ර`ගන අඩනිරුවත් ස්ත‍්‍රිය ඔහුගේ නිවහනේ පදිංචියට ආවා සේ විය. නින්ද අපේක්ෂාවෙන් කොයි අත හැරුණත් ඈ ඔහු දෑස් ඉදිරිපිට පියවුරු සොලවමින් සිටින්නීය. පිබි`දුනු ඉ`දුරන් අඩපන වන විට අවුරුදු කීපයක් නිදාගත් ද`ඩු යහන ඇ`ගපත රිදවන බව ඔහුට දැනෙන්ට විය. ඇ`දක් සහ සුවපහසු මෙට්ටයක් ඔහුට මිලදීගත යුතු යැයි හෙතෙම තීන්දු කළේය.’’ ඒ අනුව නවකතාකරුවා පොඩිසිංහයාගේ චරිතයේ පවතින එකී ස්වභාවය අපගේ සැබෑම වූ අවිඥානීය වූ රාගික වින්දනයක ප‍්‍රබලත්වය නොදක්වයිද. ඔහුගේ මෙකී මානසිකත්වය ප්‍රොයිඩියානු මනෝවිද්‍යාවට අනුව සොම්නස් නියමය (චකැ්ිමරු චරසබජසචකැ* ලෙසින්ද හ`දුනාගත හැකිය. ඒ නියමයට අනුව පුද්ගලයා විසින් යමක් ගොඩනගා ගැනීමෙන් හෝ යමක් විනාශකිරීමෙන් අවිඥානීය තෘප්තියක් ලබන නිසාවෙන්ය. මෙහිදී පොඩිසිංහයා තම යහනට මෙට්ටයක් සෙවීමට ගියේද එකී අවිඥානීය සොම්නස් නියමයක් වෙත තෘප්තිමත් වීමේ ස්වභාවය නිසාවෙන් බව පැහැදිළිය. තවදුරටත් මෙකි රාගිකත්වය හා එය නොලැබීම නිසාවෙන් මිනිසාගේ සිතේ ඇතිවන්නාවු ඉච්ජාභංගත්වය වනාහීද කිසියම් ආකාරයෙක සංකීර්ණත්වයක් ඇති් කරවන්නකී. ඒ මිනිසාගේ ආශාවන් සංතෘප්ත නොවීමේ හේතුකොටගෙන සිතෙහි ඇතිකරවන (උසියමෙකසෙපැබඑ* ඉච්ජා සාධක සංරක්ෂණ ප‍්‍රයෝගයක් (ෘැෙැබජැ ඵ්ජය්බසිප* වෙත යොමු වන නිසාය. මෙහිදී එවන් චරිතයක් ලෙසින් ‘‘කළු’’ නවකතාවේ චේතිගේ චරිතය හ`දුනා ගැනීමට හැකිය. චේති වනාහි විවාහ වනුයේ ස්වකීය මහානාම ගිනිගේ සම`ගින් වන අතර ඔහුගේ කිසිදු තෘප්තියක් ඇය කායිකව හෝ මානසිකව නොලබන්නීය. පුරුෂාධිපත්‍යය නිසාවෙන් පීඩාවට පත්වූ චේතිගේ චරිතය ඒ නිසාවෙන් මානසික හා කායිකවූ සංකීර්ණත්වයක් ඔස්සේ කතුවරිය දක්වන්නීය. මෙය වනාහී සාහිත්‍ය කරුවාගේ පරිකල්පනීය වූ මානසිකත්වයේ කිසියම් වූ සංකීර්ණත්වය ගන්නාවූ අවස්ථාවක්ය. එහිදී පශ්චාත් නූතනවාදි සාහිත්‍යය පෙන්වන්නාවූ එකී සමාජයීය කාරණාවන් සමුදායක් කිසියම් ආකාරයකින් විදහාපෑමක්ද මෙම නවකතාවෙන් දක්වන්නේයයි සිතිය හැකිය. මනෝවිද්‍යා නවකතාවේද මෙකි සාංදෘශ්ටිකවාදී චරිත ඔස්සේ කිසියම් ආකාරයේ දැක්මක් ගෙන ඇතැයි සිතිය හැකිය. ‘‘ ස්ත‍්‍රීත්වය හා පුරුෂත්වය පිළිබ`ද ද්‍රැවීකරණය වූ ශාරීරික මානසික ප‍්‍රතිමාන නොනිමි කිරීමි ස්ත‍්‍රී ශරීරය චමත්කාර කරණය කිරීම, ලිංගික අවයව හැඩකරණය කිරීම, ජයපානෝත්සවයන්හි, සුරත්පානෝතසවයන්හි විස්මය වූ මෝචනයක් පිළිබ`දව සාමූහික භාව විරේචනාත්මක මානසිකත්වය මේවා තුළ දැකිය හැකිය. ජීවන සමස්තයේ එක් මානයක් වන ලිංගිකත්ව ශ‍්‍රමය මානුෂීය සබ`දතාවයන් ආදී සමස්ත වියෝ කොට විශාලනය කිරීමක්ද අඩුවැඞ් වශයෙන් මේ තුළ නියෝජනය වේ.’’ ඒ අනුව නූතනවාදී සාහිත්‍යය තුළ මෙලෙස ස්ත‍්‍රී ලිංගිකත්වය පිළිබ`ද කාම ප‍්‍රබන්ධ කලාව (චදරබදටර්චයසජ ත්‍සජඑසදබ* මෙකී විඥානධාරා නවකතාව වෙතද යොදාගැනීමට හැකියාව ඇතැයි කිව හැකිය. ඒ අනුව චේතිගේ සිතේ ඇතිවුනාවූ රාගිකත්වය හෝ ඇය සොයන්නාවූ සුඛාස්වාදය කායිකව හා මනසිකව ධනුෂ්කගේ තුළින් ඈ බලා පොරොත්තුවූවාය. එය වනාහී වනකතාකරියගේ රාගය භවාසාව පෙන්වන්නාවූ අවස්ථාවකී. ඒ චේතිගේ විඥානය ඉල්ලන්නාවූ භවාසාව නම් ඉච්ජාසාධකය වර්ධනය වනුයේ ධනුෂ්කනම් සිතේ ඇති මානසික අස්වැසිල්ල තුළදීය. ‘‘ නීතියෙන් අයිති කරගත්තට ගිනිගේ මගේ හදවතින්ම අයිතිකරගන්න බැරිවුනා. ගිනිගේට මං ගෙදර ඉන්න වැඩකට නැති බිරි`දක් විතරමයි. කාලයක් මම ඒක තේරුම්ගන්න උත්සාහ කළා. අමාරුවෙන් හරි ඇත්ත මට තවත් කාලයක් ගතවුනා. ධනුෂ්කත් මාත් හදවත්වලින් බැ`දීම් ඇතිකරගෙන ඇතිකර ගත්තේ නෑ. ඇතිවුනා. ආදරය කියන්නේ ඒකට. හැබැයි ඒ බැදීම්වලට මේ සමාජය තුළ වලංගුභාවයක් නෑ. හැබැයි ඒ වලංගුභාවය අපේ බැ`දීමට අදාල වෙන්නෙත් නෑ. ජීවත්වන බව දැනෙන්නේ බැ`දීම නිසා. බැ`දීම දැනෙනේ හදවතට. කොළ කෑල්ලක අත්සක් කරළා. හදාගන්න බැ`දීම් හදවතට දැනේනනේ නෑ. දනවන්නත් බෑ.’’ මේ ආකාරයෙන් චේති සොයන්නාවූ ආස්වාදය සැබවින්ම අපගේ මෙකී දර්ශනයට ගැනිය හැකිබව කිවහැකි නොවේද. කෙසේ හෝ ඇගේ පවතින්නාවූ මෙකී විඥානධාරාව වනාහී ස්වකීය වූ කිසියම් ආකාරයේ වැදගත් භාවයක් දක්නව බව කිව යුතුය. එබැවින් මිනිසාගේ බලගතු ආශාව හා එයින් දැක්වෙන්නාවූ කිසියම් ආකාරයේ සංකීර්ණ මානසිකත්වයක් ගෙන ඇතැයි කිව හැකිය. මනෝවිද්‍යාවට අනුව මිනිසාගේ බලගතු ආශාවන් (්‍යමප්බ ැබකසයඑපැබඑ* ලෙසින් දක්වනුයේ ද මෙකී රාගීකත්වය පිළිබ`ද අංශයයි. මෙය අංශ දෙකක් ඔස්සේ දක්වන බව කිව හැකිය. 01* කාම ජීවිතය පිළිබ`ද ආහාව ( ීැංම්කසඑහ ෑබකසටයඑපැබඑ* 02* ජීවිතය පිළිබ`ද ආශාව ( ඛසෙැ ්බා ්බ ඛසෙැ* මේ අනුව කළු නවකතාවේද කතාකාරිය දක්වනුයේ මෙකී රාගීකත්වය හා ඒ සපුරාගැනීමේ භවාසාව නිරූපණය කිරීමකැයි සිතිය හැකිය. එබැවින් විඥානධාරා නවකතාවන්හි මෙලෙසින් අපගේ තර්ක බුද්ධියට හා වීමංශනයට මේ ලෙසින් දක්වන්නාවූ වැදගත් වු මානුෂීය කාරණාවන්ද ගෙන ඇතැයි සිතිය හැකිය. මේ අනුව නවකතාකාරිය චේතිගේ ජීවිතය ඔස්සේ විකාශනය වනුයේ එකී ආශාවන් නොවේද. ඇය මහානාම ගිනිගේ වෙතින් නොලබන එකී ආදරය හා ජීවිතයේ ලිංගිකතෘප්තිය යන උභය අංශයේ කායික මානසික ආශාවන් පැතීමට හුරුවූවාය. ඒ අයුරින් ඇගේ චරිතය තුළින් අපට මෙම අවස්ථාව හා ගූඪමානසිකත්වයක පෙරළිය දැනගැනීමට සලස්වන්නීය. රාගය අධ්‍යාත්මික සාංසාරික බන්ධනයක් ලෙසින් පුද්ගලයාගේ සිත (අවිඥානය* (මබජදබජසමිැ* තුළ පහළවන පහළනවන භවාසාව ලෙසින් හ`දුනාගනී. එනම් ඒ භවාසාව වර්ධනය වීම ස`දහා විශේෂයෙන්ම බලපානුයේ මෙකී රාගය හා ලිංගිකමාත්සර්යය බව පැහැදිළිය. පුද්ගලයාගේ සිතේ පහලවන භාවයන් මේ ස`දහා මනෝවිiා නවකතාව දක්වන බව කිව හැකිය. ‘‘ ස්වාත්ම වස්තු (ිැකෙ දඉවැජඑ* ස්වාත්ම වස්තුව යනු නැතහොත් මානසික ප‍්‍රතිරූපයක් ඇතිකරගත හැක්කකි. එය පුද්ගලයෙක්, වස්තුවක්, සිද්ධියක් හෝ යම් ක‍්‍රියාකාරකමක් සිදුවීමක් විය හැකිය.’’ එබැවින් මෙහිදී විඥානධාරාව නවකතාකරුවා මේ භවාසාව ලෙසින් දක්වනුයේ මිනිස් චෛතසික තත්වයක් බවම පැවසිය හැකිය. තවත් එකී රාගිකත්වය හා භවාසාව වර්ධනය වන්නාවූ අවස්ථාවක් ලෙස කන්දක්සේමා නවකතාවේ නූපාගේ චරිතයෙන් දැකිය හැකිය. ඒ නූපා මසායාසාන් සම`ග විවාහවූවද ඇගේ අධ්‍යාත්මගත බන්ධනය පවතිනුයේ තම සිතේ ඇති පෙම්වතා වෙතය. ඇය එකී සිතින් මවාගත් පෙම්වතා යනු භවාගත චෛතසික අංශයක් බව දැක්විය හැකිය. ඒ අනුව ඇගේ පරිපූර්ණ නොවූ ජීවිත තෘප්තියේ පීඩනය ඔස්සේ භවාසාව ජීවිතය ගෙනයන මානසික ප‍්‍රවාහයක් ලෙසින් දැක්විය හැකිය. මෙහිදී ඇගේ චරිතයෙන් ජීවත්වීමේ ආශාව යනු පුද්ගල කායික පැවැත්ම මානසික ගූඪාභ්‍යන්තරයේ ඇති අවිඥානීය සිතිවිලි සමුදායක් බව කිවහැකිය. නූපාගේ එකී භවාසාව වර්ධනය වන්නාවූ අවස්ථාවක් ලෙසින් මෙසේ දක්වමු. ‘‘ පෙම්බරා වෙනස් නොවන එකම දේ මරණය කියලා කිව්වට මගේ හිතේ ඇති වෙනස් නොවන එකමදේ ආදරය. පේනවද මගේ හිත නටන නැටිල්ල. ඔහොම ඉ`දගන්න. මගේ ආත්මය උකුලේ තියාගන්න. ගීතයේ වචන නොතේරුනත් සංගීතය තේරුම කියලා දෙනවා. ඉ`දහිටවත් ඇවිත් යන්න එන්න. එතකොට මේ සංජෝ නගරයේ පිපෙන සකුරා මල් වියන යටින් විතරක් නොවෙයි යම්තම් බිමිකරුවල වැටෙන වෙලාවට අත් අල්ලාගෙන දියවන්නා ඔය ල`ගින් පාර්ලිමේන්තු පැත්තට තියෙන නාගස් පෙළ යටින් ඇවිදගෙන යන්න පුළුවනි.’’ මෙහිදී තත්‍ය නූපාට කතාකිරීමට බැරිතරම් වන බරපතල තේමාවක් පවතින බව කිවහැකි නොවේද. එය ඇගේ ජීවිතයේ පවතින්නාවූ පේ‍්‍රමය පිළිබ`ද පරමාදර්ශයක්. එය වනාහී ඇගේ විඥානයේ පවතින්නාවූ ජීවත්වීමේ භවාසාව නොවේද. ඒ අනුව නූපාගේ පෙම්බරා යනු පරමාදර්ශී අපේක්ෂාවක්. මසායාසාන්ගේ පෙම්බරී පරමාදර්ශී මතකයක්. මතකයක් සහ අපේක්ෂාවක් යනු දිගින් දිගටම එකිනෙක ඈත්වෙන දේවල් මිස ළංවන දේවල් නොවේ. ඒ මාර්ගයෙන් නවකතාකාරීය නූපාගේ භවාසාව වෙතට යොමුවීමක් දක්වන බව කිවහැකි නොවේද. එබැවින් විඥානධාරාව යනු පුද්ගලයෙකුගේ ඉච්ඡුාසාධක ඇතිකරගැනීම භවාසාව වර්ධනය වීමක් බව කිව හැකිය. ‘‘ මේ හේතුකොටගෙන සාමාජික මිනිසාගේ ඉ`දුරෝ අසාමාජික මිනිසාගේ ඉ`දුරන්ගෙන් වෙනස් වෙති. ආත්මීය මානුෂීය සූක්ෂ්ම්‍යතාවයේ ආඩ්‍යත්වය (සංගීත, රසඥ, කර්ණෙන්ද්‍රීය, රූප සෞන්දර්ය චක්ෂූන්ද්‍රීය සැකවින් කිවහොත් මානුෂීය ආහ්ලාද ජනක වින්දනයෙහි සමත් ඉ`දුරන් මිනිසාගේ සාරභූත ෂත්තාව වගා කෙරෙන්නේ හෝ මතුවී එන්නේ වෛෂයිකව අවිස්තරණය කෙරෙැණු මිනිසාගේ සාරභූත සත්තාව පමණි.’’ මෙය මිනිසාගේ කිසියම් වූ ආකාරයේ වැදගත්වූ කිසියම් ආකාරයේ සංකීර්ණ මානසික ප‍්‍රවාහයක් බව කිව හැකි නොවේද. මෙහිදී මෙම කාරණාවන් දෙකෙහිම බලපෑම මාර්ගයෙන් විටෙක ආත්මඝාතනය ස`දහාද ඉවහල්වන බව කිව හැකිය. ඒ පිලිබ`දව විස්තර කරන්නාවු සිග්මන් ෆ්‍රොයිඞ් ඛසඉසාදල ෑටදල ෘැ්එය යන ආශයන් :ෂබිඑසබජඑි* දක්වන්නේය. එහිදී ලිංගික උත්ප‍්‍රාසය හා ඉන්ද‍්‍රීයයන් පිනවීමේ ලක්ෂණය මේ අනුව හ`දුනා ගැනේ. ඒ අනුව තමාසතු කරගැනීමේ ඇති කැමැත්ත, බලය, කීර්තිය ස`දහා සහ සුඛ වේදනාව පතා නැවත නැවතත් ඉපදීමට ප‍්‍රාර්ථනා කිරීම වැනි වෙනත් මමායන අභිපේ‍්‍රරණ කිරීම ස`දහා ආශාව මේ ලෙසින් හ`දුනා ගැනේ. කන්දක්සේමා නවකතාවේ එකී ස්වඝාතන ආවේගයක් පදනම් වූ අවස්ථාවද දැකිය හැකිය. නූපාගේ කුෂතුළ ඇතිවූ දරුගැබේ අනිසි බලපෑම ඇය වින්දේ තවත් එක්තරා මානසිකත්වයක පෙරලියක් ලෙසින්ය. දරුගැබ විනාශකිරීමේ චේතනාව වනාහී ඇගේ සිතේ ආත්මඝාතනය ඉස්මතුවූ අවස්ථාවකී. සිය ජීවිතයෙ පවා කිසිදු වගකීමකින් තොරව එවන් තීරණයක් ගැනීමට තරම් ඇගේ මානසිකත්වය සංකීර්ණවීම වනාහී විශ්ලේෂණීයව විමසිය යුත්තකි. එය වනාහී ඉච්ඡුාවන් කඩවීම හා පුද්ගලයාගේ වැරදි හදාගැනීමේදී සංරක්ෂණ ප‍්‍රයෝගයක් වෙතද යොමුවූවා යැයි සිතිය හැකිය. කෙසේ හෝ එකී ආත්මඝාතන ආවේගය ප‍්‍රකාශවන අවස්තාවක් ලෙසින් මෙය දැක්විය හැකිය. ‘‘ ළමයා නැති කරමු. කොහොමද? ඔය පත්තරවල තියෙන්නේ ක‍්‍රම සහ විධි. ඔසප්! ඔසප්! ඔසප්! තාත්ට අම්මට චන්දනක්කාදීපු දුක ඒ විදිහටම දෙන්න බෑ. කොහොම හරි මේ රාහුලයාගෙන් මිදෙන්න ඔීනෑ. මේක මහ දුකක් බැ`දීමක්.’’ මෙය කෙසේ හෝ නූපාගේ පේ‍්‍රමයේ අනපේක්ෂිත ඵලයක් ලෙසින් දැක්විය හැකිය. ඒ නිසාවෙන්ම ඇය එය නැතිකරගැනීමේ ආවේගයට හෙවත් ඝාතන අදහසවෙත යොමුවූවාය. මේ ස`දහා නූපාට විවිධ ආකාරයේ බාහිර හා සිය අභ්‍යන්තර චෛතසිකයන් මාර්ගයෙන්ද බලපෑම් ඇතිවුනා යැයි සිතිය හැකිය. මෙය මනෝවිශ්ලේසණවාදයේ දැක්වෙන ආකාරයට සීමාස්ථ පෞරුෂ අක‍්‍රමිකතාවකැයිද සිතිය හැකිය. ඒ මෙවන් තත්වයකට පත්වූ ඇගේ ජීවිතයේ එවන් ස්වභාවයක් නිසා යැයි කිවහැකිය. ‘‘ චැදචකැ අසඑය චදරාැරකසබැ චැරිදබ්කසඑහ ාසිදරාැර ාසිචක්හ ් චැරඩ්ිසඩැ ච්එඑැරබ දෙ සබ ිඒඉසකසඑහ සබ සබඑැරචැරිදබ්ක රුක්එසදබියසචි ිැකඑස සප්ටැ ්බා පදදාි ්බා ප්රනැා සපචමකිසඩසඑ’’ මොවුහු තමන් කෝපය තමන් වෙතින්ම පිටකරති. තමාටම කරගන්නා හානි කිරීම් හා සියදිවි නසා ගැනීමේ චර්යාවන්ද බහුලය. කන්දක්සේමා නවකතාවේ නූපාගේ චරිතයද මෙවන් අවස්තාවකට පත්වූවාදැයි විටෙක සිතේ. කෙසේ හෝ මෙවන් විඥානධාරා නවකතාවේ ප‍්‍රබන්ධකරුවාගේ චරිතයනගේ රාගිකත්වය හා භවාසාවත් ඒ සම`ගම ස්වඝාතන ආවේගයනුත් පදනම් කරගන්නා බව කිව හැකිය. 03* තද්භාවය අහංභාවය හා දර්ශාස්වාදය වැනි හැ`ගීම් ප‍්‍රකාශ කිරීම. නූතන සිංහල නවකතාවේ ප‍්‍රකට චරිතයන් වනුයේ විඥානධාරා රීතිය ඔස්සේ රචනා කිරීමය. එහිදී මනෝවිද්‍යා නවකතාවේ සංකීර්ණත්වය වනුයේ චරිතයනගේ චිත්ත චෛතසිකයන් විවරණය කිරීමය. මෙකී මනෝවිද්‍යාත්මක එළඔුම (චිහජදකදටසජ්ක ්චචරද්ජය* චරිතයනගේ මාර්ගයෙන් දැක්වීම තවද ඒ මාර්ගයෙන් සිදු කරලයි. මනෝවිශ්ලේෂණවාදයේම ස`දහන්වන අන්දමට මිනිස් මානසිකත්වයේ ප‍්‍රබල අංගයන් ලෙසින් තද්භාවය, අහංභාවය හා දර්ශාස්වාදය දැක්විය හැකිය. මෙහිදී තද්භාවය ලෙසින් හ`දුනාගන්නාවු මෙකී සංකල්පය නූතන විඥානධාරාව ප‍්‍රකාශ වන්නාවූ අංශයකි. ඒ අනුව ෂා හෙවත් දළසිත මනසේ ආරම්භකම කොටසයි. ‘‘ එම නිසා ඉඞ් ස්වභාවයෙන්ම අපරිනත, ආවේගාත්මක සහ අහේතුවාදී වන මනසේ ශක්ති සංචිතයයි. තමා තුළ ඇතිවන අවශ්‍යතා වහා ඉටු කරගැනීමෙන් සංතෘප්තිය ල`ගාකරගැනීම ඉඞ්ගේ අපේක්ෂාවයි. මේ නිසා ඉඞ් ක‍්‍රියාකාරී වන්නේ සුභ මූලධර්මය (චකැ්ිමැර චරසබිසචකැි* ඔස්සේය. පුද්ගලයාගේ අවිඥානික මනස නියෝජනය කරන ඉඞ් සංස්කාරය පෞරුෂයේ බලවත්ම එමෙන්ම විශාලතම අංශයයි. සහජයේන උපත ලබන ඉඞ් සියලූම පේ‍්‍රරණ (ෘරසඩැි* උපත ලබන ස්ථානය වේ.’’ මේ හ`දුනාගැනීම මාර්ගයෙන් ඉඞ් හෙවත් තද්භාවයේ පවතින්නාවු මානසික තත්වය පිලිබ`දව යම් දැනගැනීමක් කළ හැකිය. මෙය මනෝවිiාත්මක නවකතාකරුවා සියකාල්පනික චරිතයනගේ මාර්ගයෙන් දක්වයි. ස්වයංජාත නවකතාවේ ‘‘පබාවතියගේ’’ චරිතයෙන් එකී අවස්ථාවක් දැකිය හැකිය. මූලික සහජාසයන් හා මනසේ ආව්ගාත්මක ශක්ති සංචිතයක විවරණයක් පබාවතියගේ චරිතයේ නවකතාකරුවා මවා දක්වයි. ඇය සිය නිවසේ කරත්තය දක්කන විරූපී විභූතිරත්න වෙත සිය උත්තරාත්මයේම හටගත් පේ‍්‍රමය වනාහි සංකීර්ණ මානසික බන්ධනයකි. මේ ආදරය වනාහී ඇගේ ජීවිතයේ මානසිකව ඉදිරියට ගෙනයන ප‍්‍රබලම මානසික බලවේගයයි. අවිඥානීය පේ‍්‍රමයක සංකීර්ණ මානසික බන්ධනයක් දක්වන අතර ඒ ස`දහා විවිධ බාධාවන් හමුවේ ආවේගාත්මක හා ඇගේ පෞරුෂයේ ක‍්‍රියාකාරීත්වය දැකිය හැකිය. මෙම ඉඞ්ගේ ආශයන්ට අනුව ඒවාටවන බලපෑම් ඔස්සේ පුද්ගලයා කාංසාබරවීමද සමාජයේ නිශේධනාත්මකව දකින ආකල්ප පුද්ගලයාගේ පෞරුෂත්වය වෙතද බලපැවැත්වෙන බව කිව හැකිය. ගුරුවරියක වන පබාවතියට ගැලපෙන විවාහ යොජනාදිය පවා ඇය ප‍්‍රතික්ෂේප කරන්නීය. විභූතිරත්න ඇයට බාහිර කාරනාවන් මත කිසිසේත් නොගැලපේ. නමුදු පබාවතියගේ මානසික බන්ධනය වනාහී කෙතරම් ප‍්‍රබලද වරෙක අමරතුංග කරන විවාහ යෝජනාව ප‍්‍රතික්ෂේප කරමින් මෙසේ පවසන්නීය. ‘‘ අනේ මන්දා, මට සමහර වෙලාවට හිතෙනවා අපි මේ කිසි තේරුමක් නැති ආරවුල් ඇති කරගන්නවානේද කියලා යි ඇය යළිත් අමරතුංග දෙසට හැරෙමින් කීවාය. මට අයිතියක් නැද්ද මට අයිති දෙයක් කරන්න. ඒකට කව්රුවත් තරහා වෙන්න ඔීනෑද.’’ මේ ලෙසින් ඉඞ් හෙවත් තද්භාවය විඥානධාර නවකතාවේ දැක්වෙන ආකාරය නොවේද? පබාවතියගේ අපරිනත අපේක්ෂාවත් එය ඉටුකරගැනීමේ භවාංගයේ ඇති ලාලසාවයත් නිසා ඇය අභ්‍යන්තරය මානසික ගැටුම් විටෙක බාහිර සාධකයන් හමුවේ ආවේගාත්මකව දක්නව බව කිවහැකි නොවේද. ඒ අනුව විඥානධාරා නවකතාකරුවා තමාගේ සංකල්ප මහා ප‍්‍රශ්නයක් කර නොගෙන ඔහු වූ කලී පැවැත්මේ නොදන්නා පැත්තක් විවරණය කිරීමට වෙහෙසෙන ගවේෂකයෙකි. එබැවින් විඤානධාරා රීතියෙහි බලපැවැත්වෙන අන්දමට තද්භාවය හා අහංභාවය වැනි හැ`ගීම් සැක්වීමෙහිලා පදනම්වන ආකාරයේ එය දැක්විය හැකිය. එබැවින් මෙය සෞන්දර්ය හා ඉන්ද්‍රීය සංජානනය අතර ඇතිවන්නාවූ මානසික සබ`දතාවයක් දැක්වීමකි. ‘‘ දුක හා අනතුර පිළිබ`දව හැ`ගීම් දැනවීමට උචිතවන ඔිනෑම දෙයක් භයානක වන්නාවූද, ප‍්‍රබලතම වස්තූන් ඔිනෑම දෙයක් උත්කෘෂ්ටතාවයේ ප‍්‍රභවයකි. එය මානව මනසට දැනෙන ප‍්‍රබලතම මනෝභාවයකින් කොන්දේසියකි.’’ මේ අවස්ථාව නවකතාකරුවාගේද පරිකල්පනමය මනසට ගෝචරවන අවස්ථාවකී. එය වනාහී චුම්භන කන්ද නවකතාවේ පොඩිසිංහයාගේ චරිතයෙන් දැකිය හැකිය. ඒ ඔහු සිය දේවාලයට පැමිණි අවස්ථාවේ රමණය කිරීමෙන් පසුව ඔහුගේ සිත කිසියම් ආකාරයේ ගැටුම්කාරී භාවයකට පත්විය. එකී ක‍්‍රියාව ඔහු නොසිතූ පරිද්දෙන් සිදුවූවක්ද නොවේ. ඒ ස`දහා සිය කාමුකත්වය ක‍්‍රියාත්මකවූ අවස්ථාවකී. නමුදු පොඩිසිංහයාගේ මනස මූලික සහජාසයන් තෘප්තිමත් කළද පසුව ඔහුගේ සිත එකී කාර්යය හා විටෙක අහංභාවය ක‍්‍රියාත්මක වීමෙන් සද්භාවී චින්තනය (චකැිමරු චරසබජසචකි* ඔස්සේ ගැටුමක් ඇතිවීයැයි සිතිය හැකිය. මෙම අවස්ථාව වනාහී මනෝවිශ්ලේෂණීය කතකරුවා තද්භාවය හා අහංභාවය යන මානසික සංර්භදෙකම දක්වන අවස්ථාවක් බව පැහැදිළිය. ‘‘ ආත්මය කිලිටිවීමක් යනුවෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක්ද? මම මෙහි ඇවිත් මහණදම් පුරන්නට නොවේ. දෙමාපියන් ඉ`දහිට යෝජනා කළත් මා විවාහයක් ගැන උනන්දු නොවූ බව ඇත්තකි. එසේ වුවද ස්ත‍්‍රියක් ඇසුරු නොකරන බවට මා කිසිවිවෙකුට පොරොන්දුවක් දී නැත. එවැනි ප‍්‍රතිපත්තියක පිහිටා සිටියේද නැත. එසේ නම් ආත්මය කිලිටිවීමක් ගැන සිතීමේ තේරුමක් නැත.’’ ඒ අනුව මූලික සහාජසයන් සපුරා ගැනීමත් ඉන් පසුව ඒ පිළිබ`දව නැවතත් සිය චෛතසික අංශයම ඊගෝ සතු ඉඞ්ගේ කොන්දේසිවලට පටහැනි වීමත් දැකිය හැකිය. එය වනාහී ඉඞ් සුඛාස්වාදය පතනවිටදී ඊගෝ හෙවත් අහංභාවය මනුෂ්‍යයා ජීවත්වන යථාර්ථ ලොව පවතින නිතිරීති චාරිත‍්‍ර වාරිත‍්‍ර ආදී කොන්දේසි බොහෝමයක් ඉඞ්ගේ සුඛවිහරණ මූලධර්මයට පටහැනි වන නිසාය. ඒ අනුව මිනිසාගේ එකී මානසිකත්වය විවරණය කිරීමේ හැකියාව පරිකල්පන මානසිකත්වය ඔස්සේය. මෙය මාක්ස්වාදීන් පවා දක්වන ආකාරයට සමාජීය මිනිසාගේ විඥානය සැකසීමට සාමාජීය කාරණාවන්ද බලපැවැත්වෙන බවය. ‘‘ මිනිසුන්ගේ විඥානය විසින් ඔවුන්ගේ පැවැත්ම නිර්ණය නො කෙරේ. ඔවුන්ගේ සමාජ පැවැත්ම විසින් ඔවුන් සතු විඥානය නිර්ණය කරනු ලැබේ.’’ එබැවින් මානසිකත්වය වනාහී බාහිර හා අභ්‍යන්තර යන කාරණාවන් සියල්ලෙහිම බලපෑමෙන් සංකීර්ණවන බව ප‍්‍රථමයෙන් හැ`දින්නෙමු. මෙකී තද්භාවය හා අහංභාවය වර්ධනය වන්නාවූ අවස්තාවක් ලෙසින් ප‍්‍රභානි නවකතාවේ ‘‘ප‍්‍රභානිගේ’’ චරිතය වනාහී දැකියහැකි එවන් අවස්ථාවකී. සිය විවාහක සැමියා වන ඇතුපිටිය සම`ග ජීවිතය කිසිදු අයුරකින් ඇයට කායිකවද මානසිකවද සතුටක් නොදුන්නාය. ලිංගික ජීවිතයේ ඇති අසම්පූර්ණත්වය හා සිය සැමියාගේ දුර්වලතාවය, දැවකු නොමැතිකම හා අශෝක්ගේ මැ`දිහත්වීම යන කාරණාවන් ඇගේ මානසිකත්වය සංකීර්ණ කරන්නාවූ කාරණාවෝය. සිය නිවසේදී මෙකී හේතූන්මත ඇය එවා සමනය කරගැනීමටද නොයෙක් අවස්ථාවලදී උත්සාහ කරන්නීය. මෙහිදී තද්භාවීය මූලික සහජාසයන් ඉටු නොවීමත් අහංභාවය ඔස්සේ ඇයට එවන් ආශාවන් සපුරාගැනීමට නොහැකිවීමත් නිසා සංකීර්ණ මානසිකත්වයක් ගන්නීය. විටෙකදී ඇය සිය නිවසේදී ඇතුපිටිය සම`ගින් කොම්පියුටරයේ ගේම් එකක් ගැසීමට යොමු වූ අවස්ථාවේ ඇතුපිටියට හිතාම පැරදීම නිසාවෙන් ඇය පතන සුඛාස්වාදය ලබානොදීමට හැකිබව ගැන ඇය පසුතැවිලි වන්නීය. නමුදු ඒස ම`ගින්ම ඇය නැවතත් අහංභාවය ඔස්සේ එසේ සිතීම සද්භාවී චින්තනයට පටහැනි නිසාවෙන් මානසිකත්වය ඒ අවස්ථාවේ ගැටීමක් වෙත යොමවන්නීය. ඒ ඇය සිය සැමියාගෙන් ඇයව දුරස්වීමට ඉඩ නොතබන්නැයි ඉල්ලීම යනු එකී තද්භාවීය හා අහංභාවීය මානසිකත්වය ප‍්‍රකාශ වන්නාවූ අවස්ථාවක්ය. ‘‘ ඇතූ මං ඔයාගෙන් ඈත්වෙන්න ඉඩ තියන්නෙපා. මාව ඔයා හො`දට බලාගන්නවා නේද ඇතූ.’’ මේ අනුව විඥානධාරා නවකතාකරුවා උක්ත මානසිකත්වය හමුවේ දක්වන බව කිවහැකි නොවේද. මේ අයුරින් මනෝවිiා නවකතාකරුවා ආත්මභාෂණය ඔස්සේ සිය කාල්පනික චරිතයනගේ මාර්ගයෙන් දැක්වීමේදී ජෙම්ස් ජොයිස් ද්ක්වනුයේ චරිතයේ මානසිකත්වය වනාහී සෙලවෙන පිංතූරයකට සාමාන වන බවය. ‘‘ එයසි සෙජඑසදබ්ක ාැඩසජැ ජදබිසිඑි දෙ මිසබට ් ර ්චසා ිමජජැිිසදබ දෙ ැංඑැරබ්ක ැඩැබඑි : සපසඒඑසබට එයැ චරදජැිි දෙ පදමබඑසබට දර පදබඒටද * :සබ ත්‍රුබජය* දෙ ාසිජදබබැජඑැා ජ්පැර් ියදඑි දබැ දබ එදච දෙ එයැ දඑයැර ටසඩසබ රසැිැදදෙ ාසිජදබබැජඑැා ෙැැකසබටි ්බා සපචරුිිසදබි බදඑ ්රර්බටැා සබ ්බහ කදටසජ්ක දරඉැර සබ දඑයැර අදරාි ල ්ි ය්රරහ ඛැඩසබ ය්ි ි්සා දෙ ඛැදචදකා ඉකදදපි පසබා සබ ව්පැි වදහජැි ්කහිිැිල අයැබ එයැ එැජයබසුමැ දෙ පදබඒටැ සි ැපචකදහැාල එයැ ප්සබ ජය්ර්ජඑැරි පසබා සබ ැෙෙැජඑල ඉැජදපැි’ ් පදඑසදබ චසජඑමරු අයසජය ය්ි ඉැැබ සබටැබසදමිකහ ජමඑ ්බා ජ්රුමෙකකහ ැාසඑැා එද ැපචය්ිසිැ එයැ ජකදිැ – මචි ්බ ේාැදමැි දගෙ ත්‍කසජනැරසබට ැපදඑසදබල එයැ ්බටැකැි දෙ දඉිැරඩ්එසදබ ්බා එයැ චක්ිය ඉ්ජනි දගෙ ඍැපසබසිජැබජැත්‍වඑයැ එයදමටයඑද දෙ යසි :වදටැැි * ජය්ර්ජඑැරිි සි කසනැ මබරුැකසබට ත්‍සකපග ’‘ මේ ප‍්‍රබන්ධකෘතියේ අඩංගු වනුයේ බාහිර සිද්ධින්ම ඉතා වේගවත් සාර්ථකත්වයක් ලබාදෙමින් බි`දුණු හැගීම් මාලාවක් උද්දීපනය කිරීම සහ අපිළිවෙළකට සැකසුණු මානසික ආකල්ප තවදුරටත් විවරණය කිරීමය. එය හැරීලිවින්, ලියපෝල්ඞ් බිලූම් යන අය මනස පිළිබ`දව කියූදේ ජෙම්ස් ජොයිස් ‘‘මොන්ටාජ් ’’ ක‍්‍රමය භාවිතා කරමින් දක්වයි. ඔහු එම ක‍්‍රමවේදය භාවිතා කිරීමේදී ප‍්‍රධාන චරිතයේ මනසිකත්වය සෙලවෙන පිංතූරයකට හුවා දක්වයි. ඒ අනුව ඉතා දක්ෂලෙස සහ පරිස්සන් ලියැවුණු හැ`ගිම් අතර උස්පහත්වීම වනාහී පටිගතනොකරණ ලද (තිරපටයක් නැති* චිත‍්‍රපටියක් මෙන් යැයි පවසයි.’’ එබැවින් ඔහු ද්කවන ආකාරයට මනෝවිiාත්මක නවකතාවේ චරිතයක මානසිකත්වය දැක්වීමයනු තිරපටියක පටිගතනොකරණලද චිත‍්‍රපටියක් මෙන්යැයි පැවසේ. එබැවින් මානසිකත්වය වනාහී සංකීර්ණ වන්නේ ක‍්‍රමානුකූලව සෙලවෙන පිංතූරයක් මෙන් අභ්‍යන්තර හා බාහිර මානසිකත්වයන් හමුවේ ගැටීමට සැලැස්වීමෙන් බවපෙනේ. මෙම කාරණය මාර්ගයෙන්ද දැකිය හැක්කේ විඥානධාරවක් චරිතයක් ග‍්‍රහනය කරගන්නා ආකාරයයි. දර්ශාස්වාදය (ඩදහැර්බසිප* යනු මනෝවිශ්ලේෂණවාදයේ දැක්වෙන්නාවූ තවත් ප‍්‍රබල කාරනාවකී. මෙම කාරනාවද මනෝවිiාත්මක නවකතා කරුවන් භාවිතාකරන්නාවූ චරිතයක මානසික්වය දැක්වීමේ තවත් අවස්ථාවකී. මේ දර්ශාස්වාදය ලෙසින් අප හ`දුනාගනුයේ උත්තරාත්මය විසින් සහජාසය අවරෝධනය කරනු ලැබූ ස්ත‍්‍රීපුරුෂ ශරීර නරඔා සංතෘප්තවීමේ අපගාමී චර්යාවක් ලෙසින්ය. මේකී අවස්තාවක් ස්වයංජාත නවකතාවේ ‘‘පබිලිනාහාමිගේ’’ චරිතයෙන් දැකිය හැකිය. දරුවකු නොමැති ඇයට දරුවකු ලැබෙනුයේ එම හිමියන් දෙන ප‍්‍රතිකාර නිසාවෙන්ය. මෙහිදී විරූපී යක්කුටිගල හිමියන් වෙත පබ්ලිනා හාමිනේගේ සිත උත්තරාත්මයේ බැ`දීමක් ඇති වන්නීය. ඇය කිසිදු අයුකින් ලිංගිකපීඩනයකින් හෝ විකෘති කාමුකත්වයකින් පෙළුනේද නැත. නමුදු ඇය බිහිකරන සිය දරුවාගේ රූපයපවා එම තෙරුන්ගේ හැඩහුරුකම ගැනීම චරිතයක සංකීර්ණම මානසික ස්ථරයක් නවකතාකරුවා ග‍්‍රහණය කන්නාවූ අවස්ථාවකී. ඊට පෙර ඇය ප‍්‍රතිකාර ගැනීමට ගියවිටදී යක්කුටිගල තෙරුන්ගේ සිනහව හා ඇවතුම් පැවතුම් වෙත ඇති ආකර්ශණයත් සිය මනසේ නිතර සිදුවිය. නැවත සිය නිවසට ගියපසුවත් එම තෙරුන්ගේ රුව මනසේ මැවුනාය. මේ වනාහී මනෝවිශ්ලේෂණයේ ස`දහන්වන දර්ශාස්වාදය හා සමතාවයක් දක්වන චරිතයක මානසික ප‍්‍රවාහයක් පැවසෙන අවස්ථාවක් ලෙසින් දැක්විය හැකිය. ‘‘ ඉන්පසු උන්වහන්සේගේ දැළි අ`ගුරු පැහැති ස්ථූල කයත්, මුංකැවුමක් වැනි විරූපී මුහුණත් ඇයට තවදුරටත් සිතට අපුල ගෙනදෙන දසුනක් නොවීය. දැළි වළ`දක්වන් වාමන මුහුනෙහි කලාතුරකින් පහළවන සුදුවන් දීප්තියෙන් බබලන සිනාව වැනි අ`දුරු අහස ඇදීයන රීදීවන් විදුලිය රේකාවක් මෙන් ඇගේ යටි සිතෙහි ඇතිවූයේ එම සිනාව යළි යළිත් දැකීමේ අනියත පෙළඹවීමකි. බොහෝවිට උන්වහන්සේගේ සිනාව දෙනෙතින් පමණක් කෙරෙන්නක්බව සීමාවෙයි. එවිට උන්වහන්සේගේ ඝණ රෝමයෙන් ගැවසීගත් ඇහිබැම දෙකෙන් වැහෙන තරමට මිරිකීගොස් සිහින් ඉරි දෙකක් පමණ බවට පත්වෙයි. ඇස් කොණින් දෙපස සිහින් රැුළි නැෙ`ගයි. මේ සිනාව දකින පබිලිනාහාමිනේගේ යටිසිත බියෙන් සැලෙන්නේ එහි ගැහැනුන්ගේ සිත් වස`ග ත්‍කරෙන ස්වභාවයක් ගැබ්ව ඇතැයි ඇයට සිතෙන බැවිණි. එවිට මෙවන් පාපකාරී සිතිවිලි පහළවීම ගැන ඇය පසුව බියටත් ශෝකයටත් පත්වෙයි.’’ මේ ආකාරයෙන් පබ්ලිනාහාමිනේගේ සිතේ දැකියහැකි කිසියම් ආකාරයේ දර්ශාස්වාදය ඔස්සේ ඇතිවූ මානසිකත්වය පෙන්වාදීමක් බව පැහැදිළිය. ඒ අනුව මිනිස් විඥානයේ හා අවිඥානයේ නොපෙනෙන චෛතසිකත්වයක් හමුවේ විඥානධාරා කතාකරුවාගේ දෘශ්ටිය සංකීර්ණ වන ආකාරය කිවහැකි නොවේද. 04 සිහින ඇසුරෙන් කෙරෙන විශ්ලේෂණය මනෝවිiාත්මක නවකතාවේ චරිතයනගේ මාර්ගයෙන් මානසිකත්වය දැක්වීමේදී විවිධ ප‍්‍රකාශන ක‍්‍රමවේදයන් භාවිතා කරනුයේය. ඒ අනුව චරිතයක මානසිකත්වය දැක්වීමේ ක‍්‍රම අතරින් සවිඥානික අවිඥානික චෛතසික දැක්වීමේ සිහිනය මාර්ගයෙන් සිදුකරන බව කිව හැකිය. මෙහිදී සිහින විශ්ලේෂණය යනු මනෝවිශ්ලේෂණවාදයට අනුව තේරුම් කරගතයුතුය. ‘‘ ාරු්ප ්බ්කසහිසි ස්වප්න විග‍්‍රහය සිහින විග‍්‍රහකිරීම, පිළිබ`දව මනෝවිශ්ලේෂණවාදීන් අනුගමනය කළ ශිල්පීය ධර්ම නිදහස් සංඝටන ම`ගින් සිහිනයේ විවිධ අංශයක් විග‍්‍රහකිරීම.’’ මේ අනුව කිසියම් ආකාරයේ මානසිකත්වයක් නිදහස් සංඝටනය ඔස්සේ දැක්වීම බව පැහැදිළිය. ඒ අනුව මෙම සිහින විශ්ලේෂණය ඔස්සේද නවකතාකරුවා සිදුකරනුයේ චරිතයේ ගුණාංග, ස්වභාවය හෙවත් පුද්ගලයෙකුගේ මානසික චර්යාත්මක ස්වභාවය දැක්වීමයි. මෙහිදී (ජය්ර්ජඑැර ්බ්කසහිසි* ම`ගින් කරනුලබන යම් මනෝවිශ්ලේෂණ සිද්ධාන්ත ස`දහා මැනවින් ආලෝකනය කරනු ලැබීම සිදුකරයි. එය මනෝවිශ්ලේෂණීය නවකතාකරුවන් හ`දුන්වනුයේ ස්වීයත්වය හැඩගැසීමක් (චැරිදබ්කසඑහ දෙරප්එසදබ* යනුවෙන් හ`දුන්වති. මෙහිදි මනෝවිiා නවකතාකරුවා පුද්ගල මනෝචිත‍්‍රය (චැරිදබ්ක සප්ටැ* පුද්ගල අත්දැකීමක් පිළිබ`දව අවිඥානයෙහි ඇතැයි සැළකෙන චිත්තරූපය විදහා දැක්වීමක් සිදුකරලයි. මනෝවිශ්ලෙෂනයේ පියා ලෙසින් සැළකෙන සිග්මන් ෆ්‍රොයිඞ් සිය සිහින විශ්ලේෂණයේ (සබඑැරචැරඒඑසදබ දෙ ෘරු්පි* කෘතියෙ සිහිනය පිළිබ`දව දක්වයි. කෙසේ හෝ සිහින විශ්ලේෂණය පිළිබ`දව නූතන සිංහල නවකතාකරුවාද දක්වනුයේ ස්වකීය චරිතයක මානසිකත්වය විග‍්‍රහකිරීම බව පැහැදිළිය. තවදුරටත් සිහිනයේ විග‍්‍රහයන් විමසීමේදී ඇල්ෆ‍්‍රඞ් ඇඞ්ලර් නම් මනෝවිශ්ලේෂඛයා දක්වනුයේ මෙවන් කාරණාවන්ය. 01* සිහිනය වනාහී ස්වයං මෝහනයකි. 02* අවශ්‍ය අවස්ථාවට මුහුණදීම ස`දහා අවශ්‍ය චිත්තවේග සිහින ම`ගින් පුබුදු කරනු ලබයි. 03* සිහිනය මාර්ගයෙන් හැ`ගීම් හා උත්තේජනයක් ඇති කරවයි. 04* සිහින රූපක හා සංකේත මාර්ගයෙන් ගොඩනැගෙන ඒවාය. 05* සිහින වනාහී උච්චමාමකත්වයට යන ගමනේ ආධාරකත්වය සපයයි. මේ අයුරින් නවකතාවේ චරිතයක අභ්‍යන්තර මානසික චෛතසිකත්වය දැක්වීමේදී සංදර්භයක විවරණය ස`දහා නවකතා කරුවා පාදකකොට ගන්නේය. මෙලෙසින් සිහින විශ්ලේෂණය ඔස්සේ මානසිකත්වය දක්වන චරිතයක් ලෙසින් ප‍්‍රභානී නවකතාවේ ප‍්‍රභානිගේ චරිතය ගැනිය හැකිය. විවාහය නොගැලපීමත්, දරුවන් නොමැතිවීමත්, සාමජය හමුවේ ඇතිවන බලපෑමත් විශේෂයෙන් අශෝක්ගේ මැ`දිහත්වීමත් යන කාරණාවන් ප‍්‍රභානිගේ මානසිකත්වය සංකීර්ණ කරන්නාවූ කාරණාවෝය. මෙම විවිධ කාරණාවන් හමුවේ ප‍්‍රභානී වනාහී ඉච්ඡුාභංගය, ජීවිතආශයන් සපුරාගැනීමට නොහැකිවීම, සිහනය ඔස්සේ පවා ඇගේ ජාගර සිතිවිලි අවදිකරන්නක් බව කිවයුතුය. එහිදී සිහිනය යනු මෙම අභ්‍යන්තරික අවිඥානීය ආශයනගේ ගූඪ මානසිකත්වය ඉස්මතුවන අවස්ථාවකී. ‘‘ ප‍්‍රභානිගේ අසලට නින්ද නොඑයි. ඇගේ සිතත් ඇසත් පිට්ටනියට මුහුණලා සිටින ගෝල්පේස් හෝටලයේ සෝමා නැවතීසිටින කාමරයට ඇදීයයි....පුළුල් තිරයක ත‍්‍රිමාන රූප සහිත චිත‍්‍රපටියක් සේ මේ කුඩා ඇස්කෙවෙනි තුළ ජීවිතය නැමති චිත‍්‍රපටිය සොම් මත සැමියාට දකින්නට සලස්වා ඇත. ඔහු ගැඹුරු සිත්තමකින් කලා රසය උරාගන්නා මහා රසිකයකු සේ ඒ ඇස්තුළින් ඇගේ ජීවිතය දකීයි....තම ජීවිතයේ ගැඔුරු අගාධයන් තම ඇස්වලින් එලියට ආ හැටි ඇතුපිටියට බලාගන්නට බැරිවූවාද? ඔහුට ඒ අපූරු රශිකත්වය නොතිබුනාද? ප‍්‍රභානිගේ සිතට එකවරම කේන්තියක් ඇතිවෙයි....අශොක් සමහර විටක හ`දුනා රස වි`දීමට උත්සාහ දරන්නේ තම ඇස් කෙවෙනි මතුපිට සක්මන් කරන ජීවිතයේ ගැඔුරද?ඈත මහුදේ සිට වරායදෙසට ඇදෙන ම`ද ආලෝකධාරාවන් සහිත නැව් පෙළක්වෙත ඇගේ සිත ඇදෙයි. රැුළි නොන`ගින මහමුහුද මැ`ද අතරමංවී ඒ නැව්පෙළින් ආධාර ඉල්ලා අත වනන්නට ප‍්‍රභානිට සිතෙයි.... ටයිටැනික් නෞකාව මහමුහුදෙහි ගිලීයාමත් සම`ග සීතදිය හා සටන්වැදුණු රෝස් හා ජැක් ගැඔුරු මුහුෙ`ද් සීතල කෙසේ වි`දගන්නට ඇතිද?....මා අත්ලන්තික් සාගරයේ තනිවී ඇතැයි සිතේ. මුහු`දු වතුරේ දත්ඇ`දි කටකට ගාමින් සිටි දුක්වූ ඇනිද්‍රෝපගත සිරුරු අතට හසුවීමත් සම`ග ඇයට දැනෙයි. ජැක් ලෑලි කෑල්ලක තමාට කලින් මියගොස් ඇතැයි ඇතුපිටියගේ පිටට අතතබා ඔහුගේ සිරුර ටිකක් එහාට තල්ලූකළාය.... අඩවන්වූ දෑස් විවරයන් තුළින් කෙමෙන් නිවීගිය ගෝල්පේස් හෝටලයේ ඇතුළාන්තය විදුලි පහන් එළියෙන් සෝමාගේත් සැමියාගේත් නග්න රූපකායත් ඉසුරුමුණියේ පෙම්වතුන්ගේ එකට බැ`දි අ`දුරුවී ගියේය....අඩ නින්ද විසින් අවදිකළ ඇගේ යටි සිත තුළින් යළි ඇස්කෙවෙනි මත සිහිනයක් සේ සිතුවම් වී ගියේ කලූ නාගයන් දෙදෙනෙකු කෑගල්ල නිවසේ පහළ කැළෑවේ එකිනෙක වෙලාගෙන උඩට පෙනගොබ උස්සාගෙන තණ කොළපිස්ස තලමින් බොහෝ වේලාවක් සිටින ආකාරයයි. ටික වේලාවකින් මෙයින් එක නාගයෙක් කුමාරවේශයක් මවාගෙන ප‍්‍රභානිවෙත ගුවනින් පාවී ආවේය. ඔහු ඇතුළු වීමත් සම`ග සියොල`ගම ඔන්චිල්ලාවක ඉහළ සිට පහළට එද්දී දැවිල්ලකට සමාන දැවිල්ලකින් පිරී ගියේය....ඒකින් තැවීම බාහිර ඉ`දුරන්ට දරාගැනීමට නොහැකිවීමෙන් ඒවා අසංවරවී ප‍්‍රතික‍්‍රියාකරන්නට පටන් ගත්තේය. හුස්ම ගැනීමේ වේගය ඉහළයාමෙන් ඇතිවූ ශබ්දයට අවදිවූ ඇතුපිටිය ඇගේ පිටට අතතබා සෙලෙව්වේය. ඉන් ඈ තිගැස්සී ඇහැරුණාය.’’ මේ ආකාරයට ප‍්‍රභානිගේ මුළු ජීවිතයේම අපේක්ෂාවන් හා අවිඥානීය සබ`දතාවය ඉටුකරගතයුතු හා ඉටුනොවන ආවේගයන්ගේ මානසික චෛතන්‍ය අංශය දක්වන ආකාරය කිවහැකි නොවේද. ඒ අනුව එකී සියලූම යටපත්වූ මානසික ප‍්‍රවාහයන් ඇගේ සිහිනයන් ලෙසින් මතුවී ආහැටි නවකතාකරුවා උපමා රූපක භාවිතා කරමින් දක්වන ආකාරය මනාව පැවසිය හැකිය. සෝමා හා ඇගේ සැමියාගේ මතකය, මුහු`ද හා ටයිටැනික් නැවේ කතන්දරය, කළු නාගයන්ගේ පැමිණීම යන කාරණාවෝ වනාහී මෙකී අවස්ථාවන්ගේ දැක්ම පෙන්වාදෙන්නාවූ කාරණාවක් ලෙසින් දැක්විය හැකිය. එබැවින් උක්ත ආකාරයේ ප‍්‍රභානිගේ මානසිකත්වය සංකීර්ණ වන්නාවූ සැබෑ ජීවිතයේම හේතූන් සිහිනයන් ලෙසින් ඇගේ මානසිකත්වය ඔස්සේ මතුවන ආකාරය මනෝවිiා නවකතාකරුවා දක්වන අවස්ථාවකී. මෙය වනාහී සිාහින විශ්ලේෂණය විඥානධාරා නවකතාවේ දක්වන කථනක‍්‍රමය බව පැහැදිළිය. ‘‘ සිහිනයෙන් මතු වන්නේ කෙනෙකුගේ අවිඥානයේ තැන්පත්වූ අභිලාෂ, අවශ්‍යතා, භීතීන් හා ලිංගික ආශාවන් හෝ ආක‍්‍රමණශීලී හැ`ගීම් බව ෆ්‍රොයිඞ් අනාවරණය කළේය. සිහිනය වනාහී අවිඥානය වටහාගැනීමට රජ මාවතක් පෙන්වා දුන්නේය. ‘‘එයැ සබඑැරචරුඑසදබ දෙ ාරු්පි සි එයැ රදහ්ක රද්ා එද ් නබදඅකැාටැ දෙ එයැ මබජදබජසජසදමි ්ජඑසඩසඑසැි දෙ එයැ පසබා රෙැමබා ’’ මේ කාරණාවනට අනුව ප‍්‍රභානිගේ මානසිකත්වය වනාහී පැහැදිළිවම දැකියහැකි වනුයේ සිහිනය ඔස්සේද ප‍්‍රකාශ වනුයේ අවිඥානයේ තැන්පත්වී ඇති කඩවුණු අභිලාෂයන් බව පැහැදිළිය. ඇගේ ලිංගික ජීවිතයේ ඇති අතෘප්තිය මානසිකව බලපෑම්කළ කාරණාවකි. එකී මානසික වියවුල ඇය සිය නිවසේ වැඩකාරියගේ මංගලරාත‍්‍රිය සිහිනයෙන් දැකීමෙන් හා ඔවුනගේ අසාර්ථකත්වය ඈ ඒ තුළින් සංසන්දනය කළාය. ඒ සිය සැමියා වන ඇතුපිටියගේ අසාර්ථකත්වය හා දරුවකු නොලැබීමේ තත්වය උදාවීම තවත් ඇගේ අවිඥානයේ තැන්පත්වූ ප‍්‍රබල මනෝභාවයන් ඇතිකළ කාරණාවන් වූ නිසාය. තවදුරටත් අශෝක් වෙත ඇගේ රාගී සිතුවිළි ඇදීයාම වනාහී තවත් මානසිකව ඇය වියවුලට පත්කළ තාරණාවකී. එබැවින් මෙහිදී අපගේ මානසිකත්වය ප‍්‍රභානී දුටු මෙම සිහිනය ඔස්සේ නවකතාකරුවා මානසික සංකීර්ණත්වයක තැබීමට සමත් වන්නේය. මේ සිහිනයේ තවදුරටත් අංශ දෙකක් ලෙසින් දක්වන සිග්මන් ෆ්‍රොයිඞ් වනාහී එය අංශ දෙකකට බේදා දක්වයි. එනම් ප‍්‍රකට සන්ධාරය හා අප‍්‍රකට සංධාරය ලෙසින්ය. මෙහි ප‍්‍රකට සංධාරය (ප්බසෙැිඑි ජදබඑැබඑ* යනු සිහිනයේ තමන්දුටු ප‍්‍රථමදේ හෙවත් බාහිර කතා වස්තුවයි. අප‍්‍රකට සදන්ධාරය (ක්එැබඑ ජදබඑැබඑ* යනු සිහිනය ඇතුළත සැ`ගවුණු අර්ථය හෙවත් ගැඹුරු අර්ථයයි. මේ අනුව ප‍්‍රබානිගේ මෙකී සංන්ධාර දෙකෙහිම මානසිකත්වය සිහිනයේ ක‍්‍රියාත්මක වන බව පෙනේ. ඇගේ දරුසම්පත්තිය නොමැති කම නිසා ඇතිවන මානසික පසුතැවිල්ල වනාහී සිහිනයේ ප‍්‍රකට වර්තමාන කතා පුවතයි. නමුදු එයට එහාට ගිය ඇගේ අවිඥානීය ඉච්ඡුාවන් අතර කාමය, සාමජගෞරවය, තමසැමියාගේ තාරුණ්‍යය පවා ඇගේ මානසිකත්වය සංකීර්ණ කළ අප‍්‍රකට සංධාරයේ පැතිකඩය. කෙසේ හෝ නවකතාකරුවා කරනුයේ සිහිනය ඔස්සේද සිය කාල්පනික චරිතයනගේ අභ්‍යන්තරයේ ඇති නොනෙන ගූඪමානසිකත්වය ගෙන දැක්වීමක් බව පැහැදිළිය. මෙහෙිදී අප විසින් විඥානධාරා නවකතාවේ කතුවරයාගේ අපේක්ෂිත කාරනාවන් චරිතයක දැක්වීම වනාහී කෙසේ සිදු කරයිද යන්න විමසීම වැදගත්ය. ‘‘එයැ පදාැරබ චිහජයදකදටසජ්ක බදඩැක ය්ි ඉැැබ ාසසෙබැා ඉහ කැදබ ැාැක ්ි ් දෙ සෙජඑසදබ අයැරු එයැරු සි බද ිඑදරහ සබ එයැ දකා ිැබිැ ්බා එයැරු සි දබකහ ඉදබැ ජය්ර්ජඑැර :්එ ් එසපැ* අසඑය අයසජය එද සාැබඑසහෙ දබිැකගෙ ෂෙ එයැ ්මඑයදර ිමජජැැාි සබ ාර්අසබට එයැ රු්ාැර සබඑද එයසි ිසබටකැ ජදබිජසදමිබැිි යැ ියදමකා ඉැ ්ඉකැ එද ප්නැ එයැ රු්ාැර ෙැැක අසඑය එයැ ජය්ර්ජඑැර ්බා එයැ රු්ාැර ාදැි එයසි දබකස සෙ චරදචැර සාැබඑසසෙජ්එසදබ අසඑය එයැ ජය්ර්ජඑැර සි ්ජයසැඩැා ’’ ‘‘ නූතන මනෝවිiාත්මක නවකතාව පිළිබ`දව නිර්වචනය කරණ ලියෝනඊඞ්ල් පවසනුයේ පැරණි ප‍්‍රබන්ධයේ මෙන් කතාන්දරයක් නොමැති වුවත් කෙනෙකු හ`දුනාගැනීමට එක් අවස්ථාවක් හා එක් චරිතයක් හුවා දක්වයි. එහිදී කතුවරයාට හැකිවුනානම් කියවන්නාගේ තනි විඥානය ඇදගැනීමට (නවකතාවේ චරිතයක* ඔස්සෙ, ඒ අනුව හැ`ගීම් දැනගැනීමටත්, හැකිය කියවන්නාට එය කළ හැකි වනුයේ කිසියම් චරිතයක් සම`ග තමාද චරිතයක් ලෙසින් ඒ තුළට එබී බැලීමෙන්ය.’’ මේ අනුව නවකතාකරුව ප‍්‍රබන්ධයේ ප‍්‍රධාන චරිතයේ විඥානය ඔස්සේ ඇතැම් විටෙක මනෝමය කාරණාවන් දක්වන බව කිව හැකිය. මෙහිදී අපගේ සිහිනය වනාහීද මෙම අයුරින් ප‍්‍රධාන චරිතයේ මානසිකත්වය දක්වන අයුරින් එකී චරිතය වෙත පාඨකයාගේ ආසක්තවීම අපේක්ෂා කෙරේ. මේ අනුව නවකතාවේ අර්ථාන්විත භාවය වර්ධනය කිරීමේ අවස්ථාවද විඥානධාරා නවකතා කරුව සලස්වාගනී. එහිදී පඨිතය හා පඨනය අතර ඇති සමයාත සබ`දතාවය මානසික පරිසරයක් ලෙසින් ඇතිවීම අපේක්සා කෙරේ. ප‍්‍රකට සාහිත්‍ය ධරයකුවන ලියෝෆ් තෝල්ස්තෝයි දක්වනුයේ මෙහිදී වැදගත් අදහසකී. ‘‘ යමකු කතුවරයාගේ ආත්ම ගුණයෙන් ආසාදනයවී යතහොත් එසේම යමෙකු මේ භාවය හා අන්‍යයන් සම`ග ස්වාත්මගත වීම වින්දනයක් කළහොත් මේ තත්වය ඇතිකරලීමේ සිද්ධකළ වස්තුව කලාකෘතියක් වෙයි. එවැනි ආසාදනය වීමක් නොවුනහොත් එසේම කතුවරයා සම`ගත් එම කෘතියෙන් ආසාදනය වන අන්‍යයන් සම`ගත් ස්වාත්මගත වීමක් නොවුනහොත් එය කලා කෘතියක් නොවන්නේය.‘’ මේ අනුව කලාකෘතියක් යන්න ඔහුගේ අදහස එයයි. මෙය මනෝවිiා සංදර්භයක ලියැවෙන නවකතාවක චරිතයේ අභ්‍යන්තර මනෝභාෂණය ඔස්සේ පාඨකයාගේ මනෝභාවය සම්බන්ධවීම අපේක්ෂා කෙරේ. එහිදී සිහිනය යන්නද තවත් එකී චරිතයේ මනෝගතීන්හි සංකීර්ණත්වය පැවසීමෙහිලා අවැසි නවකතාකරුවා යොදාගන්නා කථන ක‍්‍රමයක් බව පැහැදිළිය. කෙලෙස් පර්වත නවකතාවේ උපතිස්සගේ චරිතය වනාහී තවත් සිහිනය ඔස්සේ දැක්විය හැකි සංකීර්ණ මානසිකත්වය පැවසෙන චරිතයකි. ප‍්‍රධාන කථකයා වන උපතිස්ස පෙර භවයේදී අවිඥානයේ තැන්පත්වූ මානසික සිතිවිලි සමුදායක අතරමංවූ පුද්ගලෙයෙකි. පෙර භවයේ මතකයන් මේ භවයේ ඔහුගේ ප‍්‍රකෘති ජීවිතයේ දකින දේ අතර සම්බන්ධයක් පැවතීම විශේෂත්වයයි. එය වැඩිවන විටදී සිහිනයකින් එකී අවිඥානීය මානසිකත්වය වෙත ඔහුව ගෙනයයි. මෙහිදී මෙම අන්තරාභව දෙක අතර දෝලනයවන මානසික සන්දර්භයක දිවෙන චරිතයක සිහිනව තුළින්ද එවන් මානසිකත්වය දැක්වීම වනාහී සැබවින්ම නවකතාකරුවාගේ දක්ෂතාවයයි. මෙහිදී උපතිස්සගේ පෙරභවයේ මතකයන් මේ අත්මයේ ඔුහුගේ අ`දුරු ආභ්‍යන්තරික අවිඥානයේ තැන්පත්වී ඇති මානසික ප‍්‍රවාහයකි. මෙම උපතිස්ස දකින මෙකී මතක සමුදාය සිහින තුළින්ද දැක්වීම මෙසේ දැක්වෙයි. ‘‘ මුළු ලොවම ලෝකාන්ත නරකයක වැනි ගන`දුරු අගාධයක ගිලී ගියේය. ඔහුට හුදෙකලා බව දැණින. අනියත ඉරනමක් විසින් මෙහෙයවන ලද ඉරනමක මෙහෙවරක නිරතව ඔහු අ`දුරු ගර්භාගාරයත් තුළ ගමන් කරමින් සිටියි. මේ නොපැහැදිළි අතීත මෙහෙවර කුමක්ද?....භවාන්තරය පුරා ඔහු සම`ග සැරිසරන මේ සතුරා කවරෙකු විය හැකිද?....ඔහුගේ සංසාරික අනුභූතිය වන්නේ ෂතුරා විනාශ කිරීමය. එයින් ඔහුගේ සිතට වදදෙන මෙහෙවර නිමා වෙයි....එහෙත් එවිට අපරාධයක් සිදු නොවන්නේද? එය ම`ගහැර යා නොහැකිද? අ`දුරු ගර්භාගාරයතුළ ඔහු ගමන් කරමින් සිටියි. ඔහුගේ දෙපාවෙලාගෙන රුදුරු සර්පයෝ ඇදෙති....ඔහු ල`ගාවෙත්ම ෂතුරා බිහිසුණු ලෙස ඉදිරියට පැන ආවේය. ෂතුරාගේ පහර වැළකූ ඔහුගේ ආයුධය ඉහළ ගියේය. ඊල`ග මොහෝතේ හිස සුණු විසිණු වීගිය සතුරුකය ඔහුගේ දෙපාමුල විය. සන්ත‍්‍රාසයට පත් ඔහු කෑගසන්නට මුව විවර කළමුත් ඉන් කිසිදු හ`ඩක් පිට නොවීය. එවිටමවාගේ වැළපෙන ගැහැනියකගේ මුහුණ ඔහුට දැකගත හැකිවිය. භවයක් භවයක් පාසා ඔහුට ඒ මුහුණ හුරු පුරුදුය. ඔහු විස්මිතව බලාසිට ඇගේ නම මුමුනන්නට විය. ඒ සම`ගම උූපතිස්ස ඒ අ`දුරු ලොවින් මි`දුනේය.’’ මේ වනාහී සිහිනයක උපතිස්සගේ පෙරභවයේ අවිඥානයේ තැන්පත්වූ මුදුන්පත් නොවූ ආශයන් දැක්වූ ආකාරයයි. මෙහිදී ඔහුට මේ ජීවිතයේදී කිරීමට ඇති වගකීමක් පිළිබ`දව මේ සිහිනයේ විස්තරවේ. මෙම අවස්ථාව වනාහි කෙලෙස් පර්වත නවකතාකරුවා දක්වන්නාවු චරිතයේ යථාර්ථවාදි සංකීර්ණම මානසික සංදර්භයයි. මෙහි දැකපුරුදු කාන්තාව වනාහි සොම් නම් ඇගේ සාංසාරික පාචපාරිචාරිකාවය. ඒ අතීත මතකය සිහිනයේ යළි ඔහුගේ මතකයට ආවේය. ඇයට මේ භවයේ වදදෙන ගිල්බට් වනාහි සාංසාරික ජීවිතයේ උපතිස්ස සොයාඑන සතුරාය. එහිදී ඔහුගේ මෙහෙවර ලෙසින් සිහිනයේ දකිනුයේ සෝමාව ඔහුගෙන් ගලවා ගැනීමය. නමුදු උපතිස්සගේ සිත මිනිස් ඝාතනයක අපේක්ෂාවක් නොවන තරමේ සද්භාවී චින්තනයෙන් යුක්තය. නමුදු කෙසේ හෝ මෙම සිහිනයේ එකී කාරණාව සිදුවීම සිදුවන ආකරයද දක්වයි. මේ වනාහි සිහිනයේ ප‍්‍රකට සංධාරය හා අප‍්‍රකට සංධාරය අතර දෝලනය වු මානසිකත්වය නොවේද. එනම් මෙහිදි පෙරභවයේ මතකයන් වනාහි අප‍්‍රකට සංධාරයයි. මෙම භවයේ ඉටුකළ යුතු මෙහෙවර වනාහි සිහිනයේ ඇති අප‍්‍රකට සංධාරයයි. කෙසේ හෝ මෙම අවස්තාවේදී නවකතාකරුවා ස්නකීය සිහිනවිශ්ලේෂණය මාර්ගයෙන් දක්වනුයේ මෙවන් සංකීර්ණ මානසික ප‍්‍රවාහයක් බව පැහැදිළිය. එබැවින් මිනිසාගේ අ`දුරු අභ්‍යන්තරික සංසාරජීවිතයේ මානසිකත්වය චරිතයක දැක්වීම සිහිනමය විශ්ලේෂණය හමුවේ විඥානධාරා නවකතාකරුව පවසන ආකාරය කිව නොහැකිද? තවද මෙම සිහිනයේ යථාර්ථය පැහැදිළි කිරීමක් කරන සිග්මන්ෆ්‍රොයිඞ් එය ගැටළුකාරීත්වය මත පුද්ගලයාට පෙනෙන ආකාරය හා දැනෙන ආකාරය අතර යම් වර්ගීකරණයක් කරලයි. 01* සංකේෂේපණය (ජදබාැබි්එසදබ* සිහිනයේ සිද්ධි අඩු වැඩියෙන් පෙනීම. 02* විස්ථාපනය (ෘසිචක්ජැපැබඑ* මින් අදහස්වනුයේ සිහිනයේ කොටස් මාරුවීමය. 03* නාට්‍යානුකරණය (ෘර්ප්එස‘්එසදබ* එනම් නාට්‍යානු සිහිනය. 04* දර්ශන ප‍්‍රතිරූපය (ඪසිම්ක සප්ටැරහ* අනාගත අපේක්ෂා අතීතය හරහා පෙනීම. 05* අනුයෝජනාව (ීැජදබා්රහ ැක්ඉදර්එසදබ* සිහිනය දැක අවදිවූවාට පසුව එකි සිහිනයේ අඩුපාඩු සකසා ගැනීම. 06* සංකේතකරණය (ීහපඉදකස‘්එසදබ* අප‍්‍රකට සංධාරයට අයත් යම් යම් දෑ සංකේත මාර්ගයෙන් ප‍්‍රකට සන්ධාරයට පැමිණවීම. මේ සිහින වර්ගීකරණයට අනුව විඥානධාරා නවකතාවේ සිහිනය පිළිබ`දව කිසියම් ආකාරයේ පැහැදිළි අවබෝධයක් ලබාගත හැකිය. එනම් චරිතයක මානසිකත්වය යනු සිහිනයේ පැවසෙන අවිඥානීය තැන්පත්වූ ඉටුනොවූ අභිලාෂයන් හා අනාගතයේ ඉටුකරගැනීමට පොළඹවනු ලබන මානසික සංදර්භයන් බව පැහැදිළිය. එය වනාහි කිසියම් ආකාරයේ විවිධ අයුරින් දැක්විය හැකි අවස්ථාවන් බව කිව හැකිය. මේ අනුව මනෝවිiා නවකතාවේ චරිතයක මානසිකපැවැත්ම සිහින විශ්ලේසණය කිරීමේ කථනක‍්‍රමය ඔස්සේද දැක්විය හැකිබව පැහැදිළිය.