‘‘රුසියානු නව කතාවේ වීරයා බෝධිසත්ව ගුණොපේත කාල්පනික වීරයෙකු නොව සාමාන්‍ය යථාර්ත තලයෙන් ජීවත්වන්නෙකි.’’

‘‘රුසියානු නව කතාවේ වීරයා බෝධිසත්ව ගුණොපේත කාල්පනික වීරයෙකු නොව සාමාන්‍ය යථාර්ත තලයෙන් ජීවත්වන්නෙකි.’’ ගුරු ගීතය චිංගීස් අයිත්මාතෙව් විසින් රචිත ගුරු ගීතය ලොව විශාල භාෂා ගණනතට පරිවරතනය වී ඇති ශ්‍රේෂ්ඨ නවකතාවකි.මෙම ලේඛකයා සුප‍්‍රසිද්ධ සොවියට් ලේඛක ලෙනින් ත්‍යාගය , රාජ්‍ය ත්‍යාගය දිනා ගත්තෙකි.මෙම කෘතියට වස්තු වස්තු විෂය වී ඇත්තේ කිර්ගීසියාවේ සොවියට් බලය ස්ථාපිත වූ කාලයේ සිදුවූ සිදුවීමකි. මෙම කෘතියේ ප‍්‍රධාන චරිතය වන්නේ දුෂේයින් වේ. ඊට අමතරව අල්තීනායි සුලෙයිමානවා ද කෘතිය පුරා දිවෙන චරිතයක් වේ. සිංහල නවකතාවෙහි විශේෂයෙන්ම මුල්කාලීනව නවකතාවෙහි ප‍්‍රධාන චරිතය යහපතම ගවේෂණය කරන සුචරිතයට දේශනා කරන චරිත දැකිය හැක. පසුකාලීනව බටහිර අභාසය ලබා එම සම්ප‍්‍රදායෙන් බැහැර වූ බවක් දැකිය හැක. නමුත් සිංහල නව කතාව රුසියානු නව කථාවන්ගෙන් විශාල දුරකින් පවතින්නේ වේ. මෙම කරුණූ රුසියානු නව කතා විමසීමෙන් පැහැදිලි කරගත හැක. මෙහිදී මුලින්ම විමසීමට ලක් කරනුයේ අයිත්මාතෙව් විසින් රචිත ගුරු ගීතයයි. මෙහි ප‍්‍රධාන චරිතය වන්නේ දුයිෂෙන් වන අතර මෙම චරිතය විමසීමේදී මොහු බොධිසත්ව ගුණෝපේත කාල්පනික වීරයෙකු නොව සාමාන්‍ය තලයෙහි ජීවත්වන්නෙකු බව පැහැදිලි වේ.දුයිෂෙන් අයිලයට පැමිණෙන්නේ තම තාරුණය ගෙවන කාලයේ දී වේ. ඔහු අයිලයට පැමිළෙන විට එම අයිලය ලොවින් හුදකලා වූ අයිලයක් ලෙස එහි වැසියන් සළකා ඇත. නමුත් දුෂෙයින්ට එම කරුණ වැදගත් වී නැත. ඔහු මෙම ගමට පැමිණෙන්නේ එම ගමේ ළමයින්ගේ නැණැස පෑදීමට ය. වැටුප්මතම යැපෙමින් සේවය සැලසීමට වඩා සමාජ සෙවයක් කිරීමට ඔහුට අවශ්‍ය විය. බොධිසත්ව ලෝකයක් නිර්මාණය කිරීම ඔහුට අවශ්‍ය නොවීය. ඔහුට අවශ්‍ය වූයේ අයිලය ලොවට විවෘත කිරීම විය. ග‍්‍රාම්‍ය සමාජය සාක්‍ෂරතාවයෙන් හා දැනුමෙන් පොහොසත් වන විට රටක් දැයුණු වේ. එම දියුණුව රටට ලබා දෙන අතර ගමටද එම දියුණුව ලබා දීමද දුයිෂෙන්ගේ බලාපොරොත්තුවක් වන්නට ඇත. රුසියානු නවකථාවේ වීරයා දුක , වේදනාව , සතුට , තරහව වැනි ආවේගයන්ගෙන් යුතු සාමාන්‍ය මනුෂ්‍ය තලයෙන් ජීවත් වන්නෙකු වේ. මෙම ලක්‍ෂණ ගුරු ගීතය ඇසුරින් විමසා බැලිය හැක. මෙහිදී මුලින්ම ස`දහන් කළ හැක්කේ දුයිෂෙන් පැමිණෙන්නේ කොන්වී තිබු අයිලයක් වෙතයි. ‘‘....මට ඔහුගේ කබාය හො`ද හැටි මතක තබා ගැනීමට හැකී වූයේ , එය කළු පැහැති ලොම් රෙද්දකින් මසා තිබුණු නිසා විය යුතු ය.මහ පාරවලින් ඈත් ව කොන් වී තිබු ක`දුවලින් වැසීගත් අපේ අයිලයට රජයේ කබායක් හැ`දගත් මේ ගැටවරයාගේ පැමිණීම විශේෂ සිද්ධියක් විය.’’ දුයිෂෙන්ගේ පරාර්ථකාමීත්වය මෙම කෘතිය පුරාම දැකිය හැකි අතර එය මෙම කෘතිය ආරම්භයේම විශේෂයෙන් දැකිය හැක. මොහුගේ තාරුණ්‍යය කැප කරනුයේ අන් අයගේ යහපත සදහාමය. මෙම ලක්‍ෂණය ගත් කළ සිංහල නවකතාවෙහි දැකිය හැකි වුවත් එවායෙහි එය බොහෝ විට යෙදෙන්නේ එම චරිතයට බොධිසත්ව ගුණ ආරූඪ කිරීම සදහාය. නමුත් රුසියන් නවකතාවල එය යෙදෙන්නේ සාමාන්‍ය ජීවිතය සතුටින් ජීවිත්වීමට එම ලක්‍ෂණය අවශ්‍ය වන නිසාය. දුයිෂෙන් ගම් වැසියන්ගේ විරෝධය නොතකා පාසල ආරම්භ කිරීමට කටයුතු කරන්නේ තම ඉලක්කයට යාමට ඇති දැඩි අධිෂ්ඨානය නිසාවෙනි. දුෂෙයින් පාසල ලෙස අශ්ව මඩුව ශුද්ධ කර එය පාසල ලෙස භාවිත කිරීමට හා එයට අවශ්‍ය පහසුකම් සැපයීමට වේලාව අවේලාව නෙබලා කටයුතු කළේය. මොහුගේ මෙම පරාර්ථකාමීත්වය දැඩි දෛර්යයත් සම`ග එකාබද්ධ වූවකි. ‘‘ඒයි බලපන් , අර දුයිෂෙන් ස්කොල මහත්තයා නොවෙද , තණකොළ මිටියක් කර තියාගෙන යන්නේ? ’’ ‘‘ඔව් එයා තමයි.’’ ‘‘අනේ පව් ,දුප්පතා . ස්කොල ගුරුකමත් ලේසි වැඩක් නෙවි.’’ ‘‘නුඹ හිතුවෙ මොකක් කියලා ද, එයා මිටි කරගහන්නේ බායිලා යටතේ වැඩ කරන දාසයෙක් වගෙයි.’’ ‘‘සෑම මාසයක ම අවසානයේ දී ඔහු ප‍්‍රාදේශීය නගරයට ගියේති ආවේත් පයින්ය.ඒ සදහා ඔහුට දින දෙක තුනක් ගියේය.’’ මේ අනුව පැහැදිලි වන්නේ ඔහුගේ පරාර්ථකාමීත්වය හා ධෛර්යය අනෙක් තැනැත්තන්ගේ අනුකම්පාවට ගක් වු බවයි. එවැනි ධෛර්යයකින් ඔහු වැඩ කටයුතු කළේය. දුයිෂෙන් කොමියුනිස්ටි දර්ශනය පෙරටු කරගත් සමාජවාදියෙකු වේ. නියම සමාජවාදියෙකු වනාහි සමාජයක් සම`ග ස්කාබද්ධව ජීවත් වෙයි. ඉතා කෙටියෙන් පැහැදිලි කරන්නේ නම් පොළෙවේ පය ගසා ජීවත්වන්නෙකු වේ. ‘‘පුතේ , මේ අහපන් ’’ යැයි ඔහු ඉකකා ගසමින් සිය ප‍්‍රශ්නය ඇසුවේය. ‘‘ඉස්සර කාලේ ළමයින්ට ඉගැන්නුවේ මුල්ලාවරු.උඹේ තාත්තා ගැන අපි දන්නවා. අපි අපි වගේ ම එයත් දුප්පත් ගොවියෙක්.ඉතින් උඹ කොහොමද මුල්ලා කෙනෙක් වුණේ කියලා අපට විස්තර කියාපන්?’’ ‘‘මම මුල්ලෙක් නොවෙයි , ලොකු උන්නැහේ.මම කොම්සොමොල් (තරුණ කොමියුනිස්ට්*කාරයෙක්’’ යැයි ඉක්මනින් දුයිෂෙන් පිළිතුරු දුන්නේය. ‘‘ මින් පසු ළමයින්ට උගන්වන්නේ මුල්ලාවරු නොව ,ගුරුවරු. මම යුද්ධ හමුදාවේ ඉන්න දවස්වල ඉගෙන ගත්තා.ඊට ඉස්සෙල්ලත් තරමක් ඉගෙන ගත්තා.මගේ මුල්ලාකමේ හැටි ඔහොමයි.’’ දුයිෂෙන්ගේ මුහුණ සෑම විටම කරුණාවෙන්ම තෙත්ව නොපවති. ඔහුගේ මතයට නවා ගැනීමට අමාරු වූ විට ඔහුට තරහ යයි.අයිලයේ පාසැලක් දැමීමට ගම්මුන් විරුද්ධ වීමට පටන් ගත්විට ඔහු එය තෙරුම් කළේ ද්වේශයෙනි. දැඩි වේදනාවකදි තරහව ඔහුගේ සිත සුඵර්ශ කළේය. එසේම අසාධාරණයට එරෙහිව සටන් වැදීමෙදි එය ඔහු පෙරදිග මෙන් කාරුණික අවිහිංසාවාදයෙන් පිළිතුරු දීමට උත්සාහ කර නැත. ඒබවට පහත උදාහරණ දෙස් දෙයි. ‘‘අපි විරුද්ධ නම් නුඹ බලෙන් උගන්වාවි ද? ඒ කාලේ ඉවරයි. අපි දැන් නිදහස් මින්ස්සු කැමැති විදියට ජීවත් වෙනවා’’ දුයිෂෙන්ගේ මුණ රතු විය.වෙව්ලන අත්වලින් යුතුව හෙතෙම කබායේ බොත්තම් ලැළවීය.කමිස සාක්කුව තුළින් ලහි ලහියේ කඩදාසි කෑල්ලක් ගෙන එය දිගහැර සියලූ දෙනාට ම පෙනෙන පරිදි හිසට උඩින් එසවීය.’’ ‘‘නැගිටිනු’’ යැයි හෙතෙම අණ කළේය. අපි නැගිට්ටෙමු. තොප්පි ගලවාපල්ලා’’ ‘‘වල් ඌරා යැයි දුයිෂෙන් දත් විලිසසමින් ගුගුලේය. දැන් ඉතින් වරෙන් යායුතු තැනට යමු. ...., තණකොළ පොඩි කරන්නා වගේ ඈ සමතලා කොට විනාශ කළා යැයි උඹ හිතනවාද ? මෘගයා උඹේ කාලේ ඉවරයි.දැන් ඇගේ කාලයයි.’’ අවශ්‍ය අවස්ථාවේදී දුයිෂෙන්ගේ සිතට තරහව පැමිණෙයි. පෙරදිග නව කතාවන්ගේ ප‍්‍රධාන චරිත මෙන් සැමවිටම පාහේ කරුණාව සිතේ ප‍්‍රධාන චෛතසිකය නොවන්නේය. කරුණාව ගත් ගුණ තුළ දැකිය හැකි වුවත් එය ප‍්‍රකටව දැක ගත හැකි වන්නේ අවශ්‍ය අවස්ථාවේදී පමණි. පාසලට යන කුඩා දරුරවන් කුඩා දිය පහරින එතර වන්නේ ක`දුලින් පිරි දෑසිනි. එයට හේතුව වන්නේ සීත කාලය නිසා දරුවන්ගේ යටිපතුල්වටට සීතල කරණකොටගෙන තියුණු වේදනාවක් දැනුණු බැවිනි.එ මොහොතේදී දුයිෂෙන් කුඩා දරුවන් දෙදෙනා බැගින් ඔසවාගෙන යන්නේ දැඩි කරුණාබර සිතකිනි. එය දකින පොහොසත් එවුන් ඔහු දෙස උපහාසාත්මකව බලයි. ඊට අමතරව දුයිෂෙන්ගේ කරුණාවට දෙස් දෙන තවත් සාක්‍ෂියක් වන්නේ අල්තීනායි දුෂ්ටයෙකු විසින් විනාශ කළ පසුව දුයිෂෙන් ඇය මුදාගෙන දුකට පත් වන්නේ ඇය සම්පූර්ණයෙන් ආරක්‍ෂා කිරීමට නොහැකි වීම පිළිබ`දවය.මෙම කරුණා ද්වයට නිදසුන් මෙසේ දැක්විය හැක. ‘‘අර බලනව ,එකෙකුව කරේ තියාගෙන කවෙකෙකුව අතින් අරගෙන ‘‘ හති දමන අශ්වයාට පහරක් ගසන අනිකා මෙසේ පිළිතුරු දෙයි. ‘‘දෙවැනි ගෑනි හැටියට කසාද බැ`දගත යුත්තේ කාවදැයි මම දැන සිටියේ නෑ.මං වගේ මෝඩයෙක් මහ පොළොව පලාගෙන යන්න හිතෙනවා’’ ‘‘බැරි වුණි ... සමාවෙයන් ...පසුව ඔහු මගේ අතක් ගෙන ඔහුගේ කම්මුල මත තබාගනිමින් මෙසේ කීය.උඹ මට සමාව දුන්නත් මම , මට ම කිසිදාක සමාව දෙන්නේ නැහැ.... අල්තීනායි , අ`ඩන්ට එපා .. යමු... මේ අහපන් මං කියන දේ ... තුන්වැවිදා මම ප‍්‍රාදේශීය කාරයාලයට ගියා. නුඹව ඉගෙන ගැනීමට නගරෙට යවනවා...නුඹට ඇහේනව ද? ’’ දුයිෂෙන් උපහාසයට හා අපහාසයට ලක්වුවද ඔහු එය එතරම් ගණන් නොගනී. එසේ වන්නේ ඔහු සාමාන්‍ය තලයෙන් ජීවත් වන බැවිනි. සමාජසේවය කිරීටමෙදී නින්දි අපහාස නොමැතිව එය කළ නොහැකි බව ඔහු දන්නා බැවිනි. පුර්වයෙන් දැක්වූ නිදසුනෙහිද ඔහු උපහාසයට ලක් කළද ඔහු එයින් නොසැලේ. එසේ අල්තීනායිට නැන්දා හා මාමා පොහොසතකුට විකිණීමට සුදානම් වු විට දුයිෂෙන් ඇයව ඇයගේ ම්ත්තණියගේ නිවසේ නතර කරන අතර දින කිහිපයකින් පැමිණෙන නැන්දා අල්තීනායි රුගෙන යයි. එහිදි දුයිෂෙන්ට මහත් ලෙස පරිභව කරයි. එහෙත් ඔහු එය අමතක කර දමා අසාධාරණයට එරෙහිව සටන් කරයි. ‘‘ඇයි බොල බැල්ලිගේ පුතෝ. තෝ අන්න්ගේ කෙල්ලන්ව තියාගෙන ඉන්නව නෙවෙද? පල යන්ට ’’ රතු මූනා වලසෙකු මෙන් දුයිෂෙන් වෙත කඩා පැන්නේය . තමුසෙට මෙහි ඇතුළුවීමට අවසර නැහැ.මේක ස්කොලයක් ‘‘ දොරපළුව අල්ලා ගනිමින් දුයිෂෙන් කෘ ගැසීය. මම කිව්ව නේද , මේකා ඹය බැල්ලිව තියාගෙන ඉන්නවයි කියලා.පිනට ගෑනු අරගෙන ’‘යැයි නැන්දා කොපයෙන් කෑ ගැසුවාය.’’ කෙතරම් ප‍්‍රශ්න වුවද ඒවා අමතක කර දමා ජීවිතය සතුටිනි ගත කිරීමට තරම් හැකියාවක් දුයිෂෙන් තුළ විය. ඔහු විනොදයට බරවු චරිතයක් ලෙසද අවස්ථා කිහිපයකදී පෙනේ.දුයිෂෙන්ට පොහොසතුන් නින්දා කළ මෙහොතේ එය ගණන් නොගත් ඔහු ළමයින් සමල විහිළු කරමින් ඒවා විනොදයට පරිවර්තනය කරමිනිනි. ‘‘දුබල කෙල්ලකුගේ වචනවලට සවන් දෙන්නේ කවුද? පීඩා වි`දිනු ලැබූ මට සිදුවූයේ ක`දුළු වැගිරවීමටය. තමන්ට කළ නිනිදා අපහාස කිසි ගණනකට නොගත් දුයිෂෙන හැසිරුණේ ඒ කිසිවක් නොඇසු කෙනෙකු ලෙසය. සිදුවු දෙය අමතක කර දමනුවස් අප සිනා ගන්වන අන්දමේ විහිළු තහලූ කිරීමට ඔහු සමත් විය.’’ ආදරය දුයිෂෙන්ගේ හදවත ස්ඵර්ශ කළ අවස්ථා කිහිපයක් දැකිය හැකිය. ආදරය ලබාදි ආදරය ඇතිවිය යුතු තැන්වලදී ඔහුගේ සිතට ආදරය දැණුනි. අයිලයේ වැඩිමහළු ශිෂ්‍යයා වූයේ අල්තීනායි ය. අල්තීනායි ශිෂ්‍යයන් අතරින් දක්‍ෂම ශිෂ්‍යයා වූ බැවින් දුයිෂෙන්ගේ සිත් ගත්තේය.ඇයගේ අසරණභාවයට පිහිට වු දුයිෂෙන් තුළ ඇය කෙරෙහි ආදර හැගීම් ඇතිවු ආකාරය දැකිය හැක. එය ඔහු තුළ පමණක් නොව අල්තීනායි තුළද ඊට සමාන්තරව එවැනි හැගීම් ඇති විය.දුයිෂෙන් නගරයට ගොස් පැමිණෙන බවට පොරොන්දු වූ දවසේදී අල්තීනායි බලා සිටියේ ඔහු එන තුරුය. නමුත් රැු වනතුරු ඔහු පැමිණියේ නැත. දුයිෂෙන් පොරොන්දු කඩකරන්නෙක් නොවේ . එම නිසා රාති‍්‍රය පුරාවටම නිදි නොලබා ඔහු එනතුරු බලා සිටියේය. එසේ වූයේ ඇය තුළ ඔහු ගෙරෙහි ගෞරවයක් මුසු ආදරයක්ද ඇතිවු තිබූ බැවිනි. ‘‘ ඒ අල්තීනායි .ඊයේ බය වුණු ගමන්ම තවම අඩනවා ’’. යැයි සයිකාල් කීවාය. ‘‘අල්තීනායි ?ඈ කොහෙ ඉදල ද ආවේ ? ’’ හුන් තැනින් නැ`ගී සිටි දුයිෂෙන් මගේ උරහිසින් අල්ලා , ‘‘මොකද අල්තීනායි උඹ අ`ඩන්නේ ? මොකද වුනේ ?’’ යැයි ඇසීය. බිත්තිය දෙසට හැරුණු මම පෙරටත් වඩා වැඩියෙන් හ`ඩන`ගා ඇ`ඩුවෙමි. ‘‘ඇයි දරුවා උඹ ඔය තරම් බය වුනේ ? උඹ ලොකු ළමයෙක් නොවැ...මගේ දිහා බලපන් .’’ දුයිෂෙන්ගේ ගෙල බ`දාගත් මම , ක`දුලෙන් පිරි මගේ මුහුණ ඔහුගේ උරහිස මත තබාගෙන ඉකිබි`දිමින් අ`ඩන්ට වීමි.හැ`ඞීම නවත්වා ගැනීමට මට බැරි විය. මම නිම් හිම් නැති ප‍්‍රීතියෙන් වෙව්ලසන්ට වීමි. ’’ අල්තීනායි ඇයගේ නැන්දා විසින් විකිණීමට සුදානම් වූ විට දුයිෂෙන් එය වැළැක්වීමට ඇය ගෙදර යැවීම වළක්වනනේ ඇය කෙරෙහි ඇති ආදරය නිසාවෙනි. ‘‘අල්තීනායි , නැවතියන් ’’ ගුරුවරයා මා ළ`ගට ආවේය. මා දෙස මහත් ඕනෑකමින් බලා උරහිසට අත තබා මෙසේ කීය. උඹ ගෙදර යන්න එපා අල්තීනායි , උමට තේරුනා ද ? ’’ බියගත් මම ගල් ගැසුනෙමි. නැන්දා කරන්ට යන දේ වැටහුනේ මේ දැන්ය. ‘‘මම උඹ වෙන්වෙට වග කියන්නම් ,’’ දැනට උඹ අපේ ගෙදර නැවතියන් . මට නොපෙනෙන තරම් ඈත යන්න එපා.’’ අසාධාරණයට එරෙහිව ඕනෑම මොහොතක දුයිෂෙන් නැගී සිටියේය. එසේ නැගී සිටිමේදී රණකාමීත්වය අවශ්‍ය තැනිවලදී ප‍්‍රදර්ශනය කිරිමට ඔහු පසුබට නොවීය. අල්තීනායි පැහැරගෙන යාමට පැමිණි අවස්ථාවේදි දුයිෂේන් ඔවුන් සමග සටන් කළේය. පසුව යුද්ධය ආරම්භ වූ විට ඔහු යුද්ධයට බැදීමට ගියේ ඔහු තුළ පැවැති රණකාමිත්වය කරණකෙට ගෙනය. ‘‘තොගේ ස්කොලේ යකාට ගියාදෙන් ’’කී රතු මුහුණා අත තිබූ කසය උලූක්කරගෙන ඉදිරියට ආවේය. ඔහුට වඩා කඩිසර වූ දුයිෂෙන් සැනෙකින් පයක් ඔසවා රතු මුහුණාගේ යටි බඩට පහරක් ගැසීය. ‘‘මගේ අම්මෝ’’ යැයි මොරගාමින් රතු මුහුණා ඇද වැටුණේය. එවිට තොමරයක් අතින් ගෙන සිටි සහචරයෝ දෙදෙනා වේගයෙන් ඉදිරියට පැන දුයිෂෙන්ට පහර පිට පහර දුන්හ...’’ ‘‘දුයිෂෙන් හදුනනව ද? එයා ස්කොලේ ඉගැන්නුවා... ’’ ‘‘දුයිෂෙන්ව ද ? එයා යුද්ද හමුදාවට බැ`දිලා පෙරමුණට ගියා ... එයා යුද්ද කාරියාලයට ගියේ මගේ කරත්තෙන් තමයි... ’’ දුයිෂෙන් අල්තීනායිට ආදරය කළද එය ඔහුගේ සිත තුළම තබා ගත්තේ එය ප‍්‍රකාශ කිරීමෙන් අල්තීනායිගේ ඉදිරි අධ්‍යාපන කටයුතු වලට බාධා වේයැයි ඔහු කල්පනා කළ බැවිනි.කිසිදු අවස්තාවක එහු ආදරය එළිපිට ප‍්‍රකාශ නොකළේ මෙම හේතුව නිසාවෙනි. නගරයට අල්තීනායි ඉගෙන ගැනීමට යන අවස්ථාවේදී දුම්රිය පිටවීමට සුදානම්වන අවස්ථාවේ දී ඔහු එය ප‍්‍රකාශ කිරීමට උත්සාහ ගත් බවක් දැකිය හැකි වුවත් එහිදීද ඔහුට එය ප‍්‍රකාශ කිරිමට නොහැකි විය.අල්තීනායි විනාශ කළ පසු ඇය මුදාගත් දුයිෂෙන් ඇයට ආදරය ප‍්‍රකාශ නොකරනුයේ ඇයගේ අධ්‍යාපනය ගැන සිතාය. ‘‘අල්තීනායි , නුඹ බය වෙන්ට එපා.අපි විසදුමක් සොයා ගනිමු .’’ යි අයිලයට එන ගමන් දුයිෂෙන් කීවේය. ‘‘අනිද්දාට මම ප‍්‍රාදේශීය කාර්යාලයට ගිහින් නුඹ ගැන කියන්නම්. සමහර විට වැඩිදුර ඉගෙන ගැනීම ස`දහා නුඹව නගරයට යවන්ට අවසර ලබා ගන්ට පුලූවන් වේවි.නුඹ එහි යන්ට කැමැතිද ? ’’ ‘‘ස්කොලේ මහත්තයා කියන හැටියට වැඩ කරන්ට මම සුදානම්...’’ මෙම කරුණු විමසා බැලීමේදි පැහැදිලි වන්නේ රුසියානු නවකතාවල ප‍්‍රධාන චරිතය බොධිසත්ව ගුණෝපේත කාල්පනික වීරයෙකු නොව සාමාන්‍ය යථාර්ථ කලයේ ජීවත්වන්නෙකු බව මනාව පැහැදිලි වේ. සැබෑ මිනිසෙකුගේ කථාවක් සැබැ මිනිසෙකුගේ කථාවක් නව කතාව රුසියානු පුවත්පත් කලා වේදියෙකු වන බරිස් පලෙවොයි විසින් රචනා කරන ලද්දකි. මෙම නව කතාව 1940 දශකයේ දෙවන ලෝක යුද්දය පැවැති සමයේ සිදුවු සැබැ සිදුවීමක් වස්තු විෂය වී ඇත. මෙහි කතුවරයා මෙහි වීරයාගේ සැබැ චරිතයේ නම් සුළුවට ද අනෙක් නම් වෙනස් කරමින් බොහෝ දුරට සැබැ සිදුවීමට ආසන්න වන සේ රචනා කර ඇත. විශේෂයෙන්ම 1943 දී ගිම්හාන සමයේ එක් සැදැ යාමයක මෙහි කතුවරයාට අලෙක්සෙයි මරේසියෙවි හමුවි රාත‍්‍රීය පුරාවට ඔහුගේ ජීවිතය සම්බන්ධයෙන් දැක්වු අදහස් පසුව කතුවරයා නව කතාවකට නගා ඇත. මෙම නව කතාවේහිද පුර්වයෙනි දැක්වූ ගුරු ගීතයෙහි මෙන් වීරයාගේ චරිත ලක්‍ෂණ දැකිය හැක. එනම් මෙහි වීරයාද කාල්පනික වීරයෙකු නොව සාමාන්‍ය තලයෙහි ජීව්ත් වන වීරයෙකු බවයි. මීට දැක්විය හැකි ප‍්‍රධාන කරුණ නම් මෙහි වීරයා හා මෙහි වස්තු විෂය සත්‍ය සිදුවීමක් වීමයි. මෙහි කතුවරයා දක්වා ඇති ආකාරයට සිදුවු දේට බොහෝ දුරට සමීප වන ආකාරයට එහි ඡුායාවක් ලැබෙන සේ මෙය නිර්මාණය කර ඇති බවයි. සම නිසා මෙහි වීරයා සැබැ ලොව සාමාන්‍ය තලයේ ජීවත් වන වීරයෙකි.කතුවරයා එය දක්වන්නේ මෙසේය. ‘‘එදා මෙරෙස්යෙව් මට කී දේවලින් බොහෝමයක් අමතක වී ඇත.අවුරුදු හතරක් ඇවෑමෙන් සමහර කරුණු අමතක වී ඇත.නිරහංකාර මෙරෙස්යෙව් තම ජීවන තතු වලින් බොහොමයක් හෙළි නොකළේය .මේ නිසා මනැසින් අඩු තැන් පිරවීමට මට සිදු විය.අලෙක්සෙයි චමත්කාරී ලෙස තම සගයින් ගැන කළ විස්තර මට අමතක විය.සැබෑ වීරයාගේ නම මම යම්තමින් වෙනස් කළෙමි....’’ නව කතාව වනාහි සත්‍ය සිදුවීමක් හො යමෙකුගේ චරිතයක් ඒ ආකාරයෙන්ම දැක්වීමක් නොවේ. එසේ චරිතයක් ඒ ආකාරයෙන්ම දැක්වීමක් චරිතාපදානයක් වේ.නමුදු යම් නව කතාවට සැබැ තොරතුරු බොහෝ දුරට ඇතුළත් විට හැක. සැබෑ මිනිසෙකුගේ කතාවක් යන නව කතාවෙහි ප‍්‍රධාන චරිතය වන අලෙක්සෙයි යුද්ධයේදී කරන සටනක් පිළිබ`දව මුල් කොටසේදී හමුවේ පසුව ඔහු සතුරු යානයක ප‍්‍රහාරයෙන් හානි වු තම යානය කරණකොටගෙන වනයට ඇද වැටුනේය. එහිදි ඔහු වැටෙනුයේ විිශාල ගසක් කඩාගෙන ය. සිහිසුන් වීමෙන් පසු සිහිය ලැබුණු කළ තමා පත් වී ඇති ඉරණම ඔහු මනාව අවබෝධ කර ගත්තේය. එහිිදි ඔහුගේ දෙපා බිදි තම පාලනයට ගැනීමට නොහැකි පරිදි පැවැතියේය. නමුදු ඔහුගේ වීර්යය කිසිලෙසකින් අඩුවූයේ නැත.එය සැබැ වීරයෙකුගේ ප‍්‍රධාන ලක්‍ෂණ්‍යක් වෙයි. ඔහුගේ මෙම වීර්යය කෘතිය පුරා දැකිය හැක්කකි.එය කාල්පනික වීරයෙකුගේ ලක්‍ෂණයකට වඩා සාමාන්‍ය තලයේ ජීවත්වන සැබැ වීරයෙකුගේ ලක්‍ෂණයක් වේ.අනතුරට ලක්වඋ මොහොතේ ඔහුගේ සිහියට නැගුණේ සිරකරුවෙකු වීමට වැළැකිමයි. ‘‘මා ජිවතුන් අතරය ’’ යන හැගීම ෂහු සිත පුරා පැතිර ගියේය. ඔහු නැගී සිටිමට වෙර දරත්ම . ඔහු ළගැති හිම ුයම්කිසියකුගේ පයට පෑගෙන හ`ඩ ඇසිණ.‘‘ජර්මන්නු ’’ වහා නැගිට සිය ආත්මාරක්‍ෂෘව ස`දහා සටන් කළ යුතු යැයි ඔහුට කල්පනා විය. ’’ තම හමුදාවට අයත් කදවුරක් හෝ තම හිතැත්තෙකු සොයා දෙපා වාරු නැතිව ඇවිදීමට ඔහු මුළු ශරීරයේම ශක්තිය ගත්තේය. තම දෑතේ ශක්තියෙන් ගවු ගණනාවක් දින ගණනාවක් පුරා ඔහු ගමන් කළේය. එහිදි ඔහු තුළ පැවැති ධෛර්යය මනාව ප‍්‍රකට වේ. ‘‘එහෙත් පළමුවැනි පියවර දහස කොතරම් අමාරු වීද ? වේදනාව අමතක කර දැමීම් වස් හේ පියවර මනින්නට විය.පළමුවැනි පියවරයන් පන්සිය ගණන් කළ පසු ඔහුට වැරදිණ. වේදනාව හැර අන් කිසිවක් ඔහුට නොදැනේ.එසේ වුවද , මහත් ධෛ්‍ය_යකින් හා අධිෂ්ඨානයකින් යුතුව හෙතෙම පියවර දහසක්ම ඉදිරියට ගමන් කළේය.වාඩි වීමට තරම් ශක්තියක් නැති නිසා මුණින් වැටුණු අලෙක්සෙයි නැවුම් හිම පියලි ලෙව කමින් , ගිනි ගෙන දැවෙන කලෙක මෙන් වේදනාවෙන් පෙළෙන තම නළල හා කංශක හිම මත තබා ගනිමින් විඩා හැරියේය. හිම කැට ස්ඵර්ශය නිසා ඔහු ප‍්‍රීති විය.’’ පුද්ගලයෙකුට ජිවත්විය හැකි පරිදි ශරීර අවයවයක් ෙඡ්දනය කිරීම දරා ගත නොහැකි වේදනාවක් වේ.නමුත් මෙලොව ඇතැම් පුද්ගලයන් එවැන් විපත් දරා ගන්නේ සිතෙහි වු දැඩි ආත්ම ශක්තිය නිසාවෙනි.අලෙක්සෙයිද තමාගේ කකුල් කුණු වී ගිය පසු තම කකුල් දෙක කපා දැමීමට මුලින් අකැමැති වුවද පසුව සිත දැඩි කරගෙන දරා ගත්තේය.එවැනි මානසික හැකියාවක් සාමාන්‍ය තලයේ වීරයෙකුට තිබිය යුතු වේ. ‘‘මගේ දෙපා කොට වෙලා වාගේ.’’ ඔහුගේ මද සිනාව විරිත්තන විට ඇතිවන විකෘතියට සමාන විය. ‘‘කමක් නැහැ . මගේ හොද ළමයො , දැන් ඉතින් පහසුවක් දැනේවි ’’ යැයි කී ක්ලාව්දියා මිහයිලොව්නා ඔහුගේ හිස පිරිමැද්දාය. ‘‘ඔව් පහසුයි. රාත්තල් කීයක් අඩු වුණාද? ’’ ‘‘එහෙම කියන්න එපා මගේ හො`ද ළමයො , ඔපරේෂන් කරන කොට කී දෙනෙක් කෑ ගහනවද ? සමහරුන්ව පටිවලින් බ`දිනව. ඔය ළමය නිකමටවත් කෑ ගැහුවේ නැහැ.යුද්ධය හින්දා වුණු විපතක හැටි.’’ අලෙක්සෙයිගේ දෙපා කපා දැමීමෙන් අනතුරුව ඔහු කෘතීම දෙප ඇතිව ඇවිදීමට පුරුදු වූයේ දැඞී වීර්යයකිනි. ඕනෑම මනිසෙකුට එවැනි දෙයක් කිරීමට විශාල කැපකිරීමක් කළ යුතු වේ. නමුත් මෙහිදි මෙම වීරයාගේ විශේෂත්වය වන්නේ ඔහු දැඩි අදිටනින් දිනපතා ඇවිදින කාලය වැඩිකළේ ගතට දැනෙන වේදනාව පිළිබ`ද නොසළකමිනි. පසුව දෙපයට ව්‍යායාම පවා කළේ ඔහුගේ ඉලක්කය වු ගුවන් නියමුවෙකු වීමයි. සාමාන්‍ය නියමුවෙකු නොව ප‍්‍රහාරක අහස් යානා නියමුවෙකු වීමටයි. එම ඉලක්කයට යාමට ව්‍යායාම කිරීමේදි ඔහුට වේදනාව දරාගැනීමට අපහසු වී දෙතොල් සපාකෑම නිසා දෙතොල්වලින් ලේ රසය පවා ඇතිවිය. මෙසේ කළ හැක්කේ වීරයෙකුට ඔහු සාමාන්‍ය තලයේ වූ අසාමාන්‍ය වීරයෙක් වේ. නමුදු ඔහු කාල්පනික වීරයෙකු නොවේ. අලෙක්සෙයි තම බොරු කකුල්වලින් හොදින් ඇවිදීම පමණක් නොව නැටීම පවා ප‍්‍රගුණ කළේය.පසුව ඔහු ඉතා දුෂ්කරව ගුවන්යානා පැදවීමට තොරන විනිශ්චය මණ්ඩලයක් ඉදිරියට පැමිණි අතර එහිදි විනිශ්චය මණ්ඩලයේ හාස්‍යයට අලෙක්සෙයා ලක් විය.නමුදු වීර්යය අත් නොහළ ඔහු තම රංගනය නැරඹිමට පැමිණෙන ලෙස ඉල්ලා සිටින අතර පසුව තමා පිළිබ`ද තීරණය දෙන්න යැයි කියමින් ඉල්ලීමක් කළ අතර පසුව ඔහුගේ නර්තනයෙන් විශ්මයට පත්වු ඔවුන් අලෙක්සෙයිට ගුවන් යානා පැදවීමට හැකියාවක් ඇතැයි යන්නට පක්‍ෂව සිතන්නට පෙළඹවීය. ගුවන් නියමුවන් පුහුණු කරවන පාසලට යොමු කළ අලෙක්සෙයි පළමුව ගවන් යානාවක් පදවා පසුව ඔහුගේ තුරුවරයා අලෙක්සෙයිට සැබැ දෙපා නොමැති බව දැකීමෙන් විශ්මයට පත් වී එවැනි දෙයක් කළ පළමුවැන්නා ලෙස ඔහු පිළිබද පැහැදුණේය. කලින් මෙම විඛ‍්‍රමය සැබෑ ලෙසම කළ ඇත්තේ එක් පයක් අහිමී වුවෙකි. ඔහු වීරයෙකු නම් අලෙක්සෙයි සැබෑ වීරයෙකු වන්නේය. පසුව ඉතා හොදින් ගුවන් නියමුවෙකු ලෙස පුහුණු වු අලෙක්සෙයි යුද්ධයේදී නවීන ප‍්‍රහාරක යනා නියමුවෙකු ලෙස සටන් බිමට පිවිසී අතර එහිදි ඔහු සතුරු යානා ගණනාවක් ඉතා දක්‍ෂ ලෙස විනාශ කළේ ඔහු තුළ පැවැති වීරත්වය නිසාවෙනි. සම වීරත්වය ලොව පැවැතිය හැකි සාමාන්‍ය තලයෙහි කලාතුරකින් දැකිය හැකි වීරත්වයක් වේ. සාමාන්‍ය සමාජයේ මිනිසකු තුළ ලෙන්ගතු කම අවශ්‍ය අවස්ථාවේදී පැවැතිය යුතුය. අලෙක්සෙයි තුළද ගෙන්ගතු කම අවසශ්‍ය අවස්ථාවේදී දැකිය හැක.යම් පුද්ගලයෙක් හිතවත් බවින් හො මිත‍්‍රශීල බවින් තවත් පුද්ගලයෙකු ආශ‍්‍රය කළ කල්හි ලෙන්ගතුකමක් ඇතිවීම සාමාන්‍ය ස්වභාවයයිමෙම ලක්‍ෂණය අලෙක්සෙයි තුළද දැකිය හැක. දින ගණනාවක් කෘතියේ මුලින් එන ගුවන් යානාව කඩා වැටීමෙන් පසුව රොහල් ගත කිරීමෙන් පසුව රොහලේ සිටි සියලූ දෙනා සමග හිතවත් බවින් හා ලෙන්ගතුබවින් කල් යෑවු අතර රෝහලින් එක් එක් මිතුරන් පිටත් වීමේදී මහුගේ හදවත ලෙන්ගතු කමින් පිරී පැවැතින.කුකුෂ්කින් සුවය ලැබ රෝහලින් පිටත්වන අවස්ථාවේදී මෙවැනි වදන් අලෙක්සෙයිගේ මුවින් පිටවූයේ නිතැතිනි. ‘‘උඹව පිළිගන්න හැටි , වැඩ පටන් ගන්න හැටි දන්වා ලියුමක් ලියපන් ’’ යැයි අලෙක්සේයි කීවේය. සාමාන්‍ය පුද්ගලයෙකුට දුක වේදනාව දැනීම සාමාන්‍ය ස්වභාවයයි. අලෙක්සෙයිටද දුක දැනිය යුතු අවස්ථාවලදී දුක දැනුනේය. ඔහුගේ දෙපා කපා දැමීමෙන් පසු ඔහු දැඩි මානසික පීඩනයකට ලක් වූවේය. සාමාන්‍ය මිනිසෙකුට එවැන්ි අවස්ථාවකදී මානසික පීඩනයකට වේදනාවකට ගක් නොවන්නේ නම් එය පුදුම විය යුත්තකි. දෙපා අහිමීවීමත් සමග අලේක්සෙයි ඔහු වෙනම ලොවක නැවැතුණේය. ‘‘සැත්කමින් පසු අලෙක්සෙයි මෙරෙස්යෙව් අතිශය භයානක මානසික පීඩනයකට මුහුණ පෑවේය. ඔහු දුක් ගැනවිලි ඉදිරිපත් නොකළේය , නොහැඩුවේය , නොසන්සුන් නොවීය .ඔහු තමාගේම ලොවකට වැද සැ`ගවුණේය.’’ මෙසේ මානසික පීඩනය ලක්වූ අලෙක්සෙයි හට නැවැත බලාපොරොත්තු හා ධෛර්යය ලබාදුන්නේ රෝහලේ නැවැතී ප‍්‍රතිකාර ගනිමින් සිටි කොමිසාර් විසිනි. ඉච්ඡුාභංගත්වයෙන් සිටි අලෙක්සෙයිගේ පෞරුෂත්වය කම ක‍්‍රමයෙන් සකස් කරනුයේ කොමිාසාර් ඇතුළු ඔහුගේ යහළුවන් විසිනි. ස`ගරාවක තිබු එක් පයක් අහිමි වූවෙකු විසින් පදවන ලද ගුවන් යානා පිළිබ`ද ලිපියක් කොමිසාර් විසින් අලෙක්සෙයිට දී ඔහු දිරි ගැන්වීය. ක‍්‍රම ක‍්‍රමයෙන් ඔහුගේ බිදවැටුණු මානසිකත්වය ගොඩ නංවන ලදී. මෙම ලක්‍ෂණය සාමාන්‍ය තලයෙහි වු මිනිසෙකුගේ මානසිකත්වයට සමාන්තර වු ලක්‍ෂණයක් වේි. ග්වොදෙස් රොහලින් පිටවන විට ලිපි මගින් පෙම් කළ ඔහුගේ ආදරවන්තිය පැමිණිමට නියමිත වී තිබුණි. ඒවන විට යුද්ධයෙදී මුහුණ පිළිස්සුණු බැවින දැන් ඔහුගේ මුහුණ අවලස්සන වේ. අලෙක්සෙයිගේ පෙම්වතිවද ඔහු අසබාගාත වූ බව නොදනී. එම නිසා ඔහු දැකීමෙන් ඇය ඔහු ප‍්‍රතික්‍ෂෙප කරනු ඇතැයි අලෙක්සෙයි සීතිය . එම නිසා ග්වොස්දෙව්ගේ නොදුටු පෙම්වතිය හා ග්වොස්දෙව්ගේ හමුවීම අලෙක්සෙයිටද වැදගත් විය. ග්වොස්දෙව්ගේ පෙම්වතිය වු අන්යූටා පැමිණ ග්වොසදෙව්ගේ අතක් අල්ලාගෙන ගියේ චකිතයකින් හා පලායාමට නොහැකි නිසා යැයි දුටු අලෙක්සෙයිගේ හදවත කම්පා විය. අලෙක්සෙයිගේ පෙම්වතිය වන ඕල්ගා ද ඔහු ප‍්‍රතික්‍ෂේප කරනු ඇතැයි ඔහු සීතිය. මෙසේ විවිධ අවස්ථාවන්ට අනුව මානසික විපර්යාසයකට ලක් වන්නේ සාමාන්‍ය මිනිසෙකුගේය. ඒ අනුව පැහැදිලි වන්නේ අලෙක්සෙයි යනු කාල්පනික වීරයෙකු නොව සාමාන්‍ය තලයේ ජීවත්වන වීරයෙකු බවයි.